Chỉ tiêu sử dụng đất trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là yếu tố không thể thiếu trong phương án quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; là yếu tố quyết định đến hiệu quả sử dụng đất và các nguồn tài nguyên khác. Tùy thuộc vào chính sách quản lý, sử dụng đất đai ở mỗi thời kỳ khác nhau, mỗi giai đoạn lịch sử khác nhau mà chỉ tiêu sử dụng đất sẽ có những điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, hệ thống các chỉ tiêu sử dụng đất đều hướng đến nguyên tắc chung là sử dụng hợp lý tài nguyên đất đai, đảm bảo phát triển bền vững, khai thác thế mạnh của mỗi khu vực; phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu (BĐKH).

Thực tế hiện nay cho thấy, việc xác định các chỉ tiêu sử dụng đất theo khu chức năng trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn mang tính hình thức, chưa có tiêu chí để xác định, chưa phát huy được vai trò và tầm quan trọng của các khu chức năng sử dụng đất cần được bảo vệ và phát triển. Việc quản lý quy hoạch sử dụng đất (QHSDĐ) theo các chỉ tiêu sử dụng đất khu chức năng là cần thiết và cấp bách trong giai đoạn phát triển như hiện nay. Từ thực tế trên, ThS. Phạm Thị Hồng và nhóm nghiên cứu tại Cục Quy hoạch đất đai, Tổng cục Quản lý đất đai đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn đề xuất tiêu chí đối với các chỉ tiêu sử dụng đất theo khu chức năng trong quy hoạch sử dụng đất” trong thời gian từ năm 2018 đến năm 2021

Đề tài nhằm thực hiện mục tiêu làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn đối với các chỉ tiêu và tiêu chí của khu chức năng trong QHSDĐ; và đề xuất hệ thống tiêu chí để xác định 05 khu chức năng trong QHSDĐ cấp huyện, gồm: khu vực chuyên trồng lúa nước; khu công nghiệp, cụm công nghiệp; khu đô thị - thương mại - dịch vụ; khu du lịch; khu ở, làng nghề, sản xuất phi nông nghiệp nông thôn nhằm khai thác lợi thế của từng khu chức năng góp phần quản lý, sử dụng quỹ đất hiệu quả, bền vững.

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về khu chức năng, đánh giá tình hình thực tiễn triển khai xác định khu chức năng trong quy hoạch sử dụng đất và tuân thủ các nguyên tắc, quan điểm xây dựng tiêu chí đối với khu chức năng trong quy hoạch sử dụng đất, nhóm nghiên cứu đề xuất các tiêu chí chung đối với một số chỉ tiêu sử dụng đất theo khu chức năng trong QHSDĐ cấp huyện; trong đó được tổng hợp thành 4 nhóm chính: (1) Bảo đảm yêu cầu về quản lý, sử dụng đất; (2) Phù hợp, khai thác tối đa các lợi thế và hạn chế các bất lợi về điều kiện tự nhiên; (3) Phù hợp, đáp ứng các yêu cầu về phát triển kinh tế - xã hội; (4) Đáp ứng các yêu cầu về phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và thích ứng với BĐKH.

Đề tài đã nghiên cứu xây dựng hệ thống tiêu chí đặc thù đối với 05 chỉ tiêu sử dụng đất theo khu chức năng trong trong QHSDĐ cấp huyện (Khu vực chuyên trồng lúa nước; Khu công nghiệp, cụm công nghiệp; Khu đô thị, thương mại, dịch vụ; Khu du lịch; Khu ở, làng nghề, sản xuất phi nông nghiệp nông thôn). Mỗi khu chức năng đều có 04 tiêu chí đặc thù gồm: Loại đất, Cơ cấu loại đất, Quy mô diện tích và Hạ tầng. Tùy thuộc vào tính chất, mục đích của mỗi khu chức năng, nội dung mỗi tiêu chí đặc thù của mỗi khu chức năng hoàn toàn khác nhau và phù hợp với chức năng, mục đích sử dụng của từng chỉ tiêu sử dụng đất theo khu chức năng.

Đề tài đã đề xuất được 3 nhóm giải pháp thực hiện tiêu chí để xác định một số chỉ tiêu sử dụng đất theo khu chức năng trong quy hoạch sử dụng đất gồm: (1) Giải pháp về cơ chế, chính sách; (2) Giải pháp về tài chính; (3) Giải pháp về nhân lực và tổ chức thực hiện.

Sản phẩm khoa học của đề tài được chuyển giao cho Tổng cục Quản lý đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường làm cơ sở cho việc đề xuất tiêu chí để xác định chỉ tiêu sử dụng đất theo khu chức năng trong QHSDĐ cấp huyện

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19625/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)