Ở Việt Nam, các chính sách kinh tế đất nói chung và huy động nguồn thu từ đất cho phát triển kinh tế - xã hội đã liên tục được điều chỉnh, tạo chuyển biến tích cực trong quản lý nhà nước về đất đai. Các khoản thu từ đất đã trở thành một nguồn thu quan trọng cho nhiều địa phương để đầu tư cơ sở hạ tầng, thúc đẩy phát triển kinh tế. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vai trò quản lý nhà nước về kinh tế đất và các chính sách kinh tế đất ở nước ta vẫn còn nhiều hạn chế, là nguyên nhân căn bản không chỉ làm thất thoát nguồn thu từ đất mà còn tạo nên những bất cập trong công tác quản lý đất đai ở nước ta.

Từ thực tế trên, nhóm nghiên cứu tại Trường Đại học kinh tế Quốc dân do GS.TS. Hoàng Văn Cường dẫn đầu, đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu cơ sở khoa học và đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý kinh tế đất nhằm khai thác nguồn thu từ đất theo cơ chế thị trường ở Việt Nam” trong thời gian từ năm 2018 đến năm 2021.

Đề tài nhằm thực hiện các mục tiêu sau: làm rõ cơ sở khoa học và thực tiễn các chính sách, các công cụ quản lí nhà nước về kinh tế đất và khai thác nguồn thu từ đất; đánh giá thực trạng quản lý kinh tế đất và tác động đến khai thác nguồn thu từ đất theo cơ chế thị trường; đề xuất các giải pháp để tăng cường quản lí kinh tế đất nhằm khai thác nguồn thu từ đất theo cơ chế thị trường; và đề xuất những nội dung cần bổ sung, sửa đổi để hoàn thiện Luật Đất đai năm 2013 về vấn đề quản lý đối với kinh tế đất và huy động các nguồn thu từ đất theo cơ chế thị trường ở Việt Nam.

Sau ba năm nghiên cứu, đề tài đã thu được các kết quả như sau:

Thứ nhất, đã làm rõ cơ sở khoa học và thực tiễn các chính sách, các công cụ quản lí nhà nước về kinh tế đất và khai thác nguồn thu từ đất phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội ở nước ta

Thứ hai, đã đánh giá thực trạng chính sách, những tồn tại trong quản lý kinh tế đất và huy động nguồn thu từ đất theo cơ chế thị trường.

Thứ ba, đã đánh giá thực trạng các nguồn lực mang lại từ đất, phân chia lợi ích mang lại từ đất đối với nhà nước, người bị thu hồi đất, doanh nghiệp và các tổ chức khác.

Thứ tư, đã đề xuất được các giải pháp để tăng cường quản lí kinh tế đất, khai thác nguồn thu từ đất theo cơ chế thị trường. Cụ thể, đã đề xuất các giải pháp về quản lý và sử dụng công cụ giá đất theo cơ chế thị trường; giải pháp quản lý và sử dụng công cụ thuế đất theo cơ chế thị trường; giải pháp hoàn thiện chính sách giao đất cho thuê đất, thu hồi và đền bù khi thu hồi đất đảm bảo phân chia hài hoà lợi ích giữa các bên và tăng cường nguồn thu từ đất; giải pháp hoàn thiện chính sách phí và lệ phí từ trong các hoạt động quản lý và dịch vụ đất; giải pháp hoàn thiện quản lý hệ thống thông tin về kinh tế đất.

Thứ năm, đã đề xuất được nội dung cần bổ sung, sửa đổi để hoàn thiện Luật Đất đai năm 2013 về vấn đề quản lý đối với kinh tế đất và huy động các nguồn thu từ đất theo cơ chế thị trường ở Việt Nam.

Sản phẩm đề tài đã được chuyển giao trực tiếp cho cơ quan quản lý nhà nước về đất đai trong việc xây dựng cơ chế, chính sách để chỉ đạo, điều hành trong quản lý đất đai (Tổng Cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường). Sản phẩm đồng thời cung cấp cho Uỷ ban Kinh tế Quốc hội để phục vụ cho thẩm tra Luật Đất đai sửa đổi.

Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19110/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)