Bối cảnh thương mại điện tử (TMĐT) đã phát triển với việc áp dụng tích hợp TMĐT cho các Tổ chức, cá nhân, các hình thức áp dụng TMĐT cho việc thuê đặt quảng cáo, mua sắm, đặt hàng, thanh toán, bán và giao các sản phẩm số hóa khi các doanh nghiệp phát triển chiến lược kinh doanh của họ. Các giao dịch TMĐT đều mang tính chất “ảo”, người bán, người mua đều ẩn danh và không nhìn trực tiếp với nhau nên khó khăn cho cơ quan Thuế (CQT) khi xác định được nghĩa vụ nộp thuế. Để hỗ trợ công tác quản lý thuế trong TMĐT cần thiết phải xây dựng hệ thống thông tin có khả năng thu thập thông tin các giao dịch, thống kê, nhận diện được đích danh các bên tham gia quá trình thực hiện giao dịch từ đó xác định được doanh thu từ các giao dịch TMĐT để làm cơ sở tính thuế.

Đối với các nhà cung cấp dịch vụ từ nước ngoài thì ngoài việc thể chế chính sách thuế cần quy định việc khai, nộp thuế thì ngành Thuế cần xây dựng cổng thông tin cho phép doanh nghiệp/cá nhân nước ngoài có thể đăng ký, khai, nộp thuế điện tử. Xuất phát từ thực tế trên, ThS. Phạm Quang Toàn cùng nhóm nghiên cứu tại Tổng cục Thuế đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu áp dụng giải pháp công nghệ thông tin vào quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử” trong thời gian từ tháng 12/2019 đến tháng 12/2021.

Đề tài nghiên cứu nhằm mục tiêu làm sáng tỏ các vấn đề về lý luận, về thực tế, kinh nghiệm ứng dụng CNTT trong quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT tại một số quốc gia, từ đó đưa ra được giải pháp áp dụng CNTT vào quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT tại Việt Nam cho giai đoạn tới năm 2025 và tầm nhìn tới năm 2030.

Sau hai năm nghiên cứu, đề tài đã thu được một số kết quả nổi bật như sau:

- Đã nghiên cứu, đánh giá hiện trạng của TMĐT, quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT và việc ứng dụng các giải pháp CNTT hiện nay trong công tác quản lý thuế đối với TMĐT tại Việt Nam với những kết quả đã đạt được và những điểm bất cập, những hạn chế và khó khăn.

- Đã nghiên cứu các mô hình, xu hướng giải pháp CNTT trong quản lý thuế đối với TMĐT tại các nước trên thế giới từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm, giải pháp cho việc ứng dụng CNTT trong quản lý thuế đối với TMĐT tại Việt Nam trong giai đoạn tới.

- Đã đề xuất những quan điểm, phương hướng, quy trình và giải pháp, kiến trúc ứng dụng CNTT trong quản lý thuế đối với TMĐT tại Việt Nam trong giai đoạn tới năm 2030 theo xu hướng của thế giới và phù hợp với tình hình quản lý thuế tại Việt Nam, đồng thời phù hợp với khung chính phủ điện tử do Bộ Tài chính, Chính phủ ban hành.

Kết quả của đề tài là tài liệu tham khảo trong việc phát triển ứng dụng CNTT trong quản lý thuế đối với TMĐT, đồng thời hỗ trợ cho Tổng cục Thuế thực hiện quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT. Kết quả nghiên cứu sẽ là nội dung chính để trình Lãnh đạo Bộ Tài chính, Lãnh đạo Tổng cục Thuế phê duyệt phương án xây dựng mô hình kiến trúc ứng dụng CNTT trong quản lý thuế đối với TMĐT giai đoạn tiếp theo, đảm bảo các mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT tại Việt Nam từ đó tăng tính tuân thủ đối với các cá nhân, tổ chức có hoạt động TMĐT.

Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 18681/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)