Đông trùng hạ thảo là loài nấm dược liệu quý hiếm từ lâu đã được cả thế giới biết đến. Khoa học công nghệ đã xác định đông trùng hạ thảo có những hoạt chất sinh học như Cordycepin, Adenosine, 17 amino acid không thay thế, các nguyên tố vi lượng và các loại vitamin, giải mã cho khái niệm “thần dược đông trùng hạ thảo”, các nghiên cứu sâu hơn về tác dụng dược lý của cordycepin là đồng phân của adenine có vai trò ức chế sinh tổng hợp tế bào ung thư. Hiện nay, chi nấm Cordyceps được xác định có khoảng 500 loài và là chi lớn nhất trong họ Clavicipitaceae. Cordyceps spp. được phân bố khắp nơi trên thế giới, đặc biệt ở những vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới như Đông Á và Đông Nam Á.

Trong chi nấm Cordyceps có 2 loài được khai thác nghiên cứu nhiều nhất là Cordyceps sinensis (Berk.) Sacc. ký sinh trên sâu non loài Hepialus armoricanus, chỉ phân bố trên dãy núi Hymalaya ở độ cao 3500m - 4000m và C. militaris (L. ex Fr.) Link. ký sinh trên nhộng của côn trùng bộ cánh phấn (Lepidoptera) phân bố ở một số vùng của Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan và Việt Nam có thành phần hoạt chất sinh học tương tự C. sinesis. Với mong muốn để người Việt Nam có thể dễ dàng tiếp cận với dược liệu quý với chi phí hợp lý, nhóm nghiên cứu của PGS.TS. Lê Minh Sắt tại Công ty Cổ phần Dược thảo Thiên Phúc đã thực hiện đề tài: “Hoàn thiện, nâng cấp quy trình sản xuất và phát triển sản phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa Cordyceps militaris” trong thời gian từ năm 2017 đến năm 2020.

Mục tiêu của đề tài là nhằm đổi mới công nghệ sản xuất C. militaris nâng cao quy mô sản xuất và chất lượng sản phẩm; phát triển công nghệ sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa C. militaris nhằm đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng của C. militaris tại Việt Nam.

Sau hai năm nghiên cứu, đề tài đã thu được các kết quả như sau:

- Đã tạo được 5 chủng giống Cordyceps militaris; sản xuất được 3 tấn quả thể C. militaris; 10 kg cao định chuẩn và 200.000 đơn vị thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa C. militaris.

- Hoàn thành 6 quy trình công nghệ, bao gồm: Quy trình kỹ thuật bảo tồn, đánh giá đặc điểm di truyền và lưu giữ nguồn gen C. militaris; Quy trình chống thoái hóa (Rejuvenation) chủng giống C. militaris; Quy trình công nghệ sản xuất (nuôi cấy, thu hoạch, sơ chế, chế biến) quả thể C. militaris; Quy trình công nghệ chọn tạo và nhân nuôi chủng giống các cấp; Quy trình sản xuất (chiết xuất, tách tinh chế) cao định chuẩn ở quy mô 100 kg dược liệu/mẻ; Quy trình công nghệ sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe có C. militaris theo hướng tác dụng: tăng cường sức khỏe cho người cao tuổi, người bệnh; hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp (đặc biệt là hen phế quản, viêm phổi, ung thư phổi).

- Xây dựng được tập đoàn nguồn gen và giống đông trùng hạ thảo bao gồm 44 giống: các giống thu thập ngoài tự nhiên đã được định danh và các giống trong sản xuất, trong một số Viện nghiên cứu ở Việt Nam và một số giống nhập nội giúp đảm bảo chủ động nguồn giống tốt theo định hướng sản xuất, góp phần phát triển thương hiệu sản phẩm nấm đông trùng hạ thảo của công ty Cổ phần Dược thảo Thiên Phúc.

- Triển khai chiến lược kinh doanh phát triển thị trường, makerting được xây dựng và vận hành theo các kênh bán hàng offline với hệ thống 57 showroom tại các thành phố và tỉnh thành trong cả nước; xây dựng và phát triển hệ thống on line bán hàng qua mạng, các trang thương mại điện tử, trang web và các kênh truyền thông truyền hình, truyền thanh và mạng xã hội nhằm quảng cáo cung cấp thông tin giới thiệu sản phẩm đông trùng hạ thảo.

- Bước đầu xây dựng định mức kinh tế - kĩ thuật bao gồm các định mức kỹ thuật cho từng giai đoạn sản xuất xuyên suốt chuỗi giá trị sản phẩm ở các quy mô sản xuất khác nhau

Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 18290/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)