Hoàn thiện cơ chế quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết
Cập nhật vào: Thứ hai - 15/04/2024 00:01
Cỡ chữ
Hành vi gian lận về giá trong các giao dịch chuyển giao hàng hóa, dịch vụ giữa các doanh nghiệp có quan hệ liên kết để trốn, tránh thuế đã trở thành hiện tượng phổ biến, diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, chuyển giá vấn là vấn đề thời sự, nhận được sự quan tâm đặc biệt của các cấp, các ngành. Thực tế từ nhiều năm qua không chỉ có các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mà hiện nay ngay cả các doanh nghiệp liên kết trong nước (các tổng công ty, tập đoàn lớn…) cũng lợi dụng chuyển giá để trốn, tránh thuế gây thất thu cho Ngân sách nhà nước (NSNN).
Tại Việt Nam, chủ trương mở cửa, hội nhập vào nền kinh tế thế giới tiếp tục đóng vai trò chủ đạo. Việc tham gia các thỏa thuận thương mại tự do (FTA), chính sách ưu đãi thu hút FDI, cùng với những lợi thế vốn có về tài nguyên và nhân công đã và đang thu hút mạnh mẽ làn sóng dịch chuyển đầu tư từ các nước và các vùng lãnh thổ lân cận vào Việt Nam. Xu thế này tiếp tục được khẳng định trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đang diễn ra căng thẳng và chưa có thời điểm kết thúc.
Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, có rất nhiều doanh nghiệp FDI có kết quả hoạt động kinh doanh thua lỗ. Thực tiễn công tác thanh tra, kiểm tra giá chuyển nhượng của cơ quan thuế đối với các doanh nghiệp liên kết (DNLK) từ năm 2012 đến nay cho thấy nhiều DNLK, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI đang lợi dụng các giao dịch nội bộ để chuyển giá, chuyển lợi nhuận ra nước ngoài, gây thất thu lớn cho NSNN, làm ảnh hưởng xấu đến môi trường đầu tư và ảnh hưởng tiêu cực đến mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn đầu tư. Từ thực tế trên, ThS. Nguyễn Xuân Tú và nhóm nghiên cứu tại Tổng cục Thuế đã thực hiện đề tài: “Hoàn thiện cơ chế quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết” từ năm 2019 đến năm 2020.
Đề tài nhằm thực hiện mục tiêu phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp liên kết; và hoàn thiện cơ chế quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
Sau một năm nghiên cứu, đề tài đã thu được các kết quả như sau:
- Đã phân tích, đánh giá thực trạng cơ chế quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết trên các khía cạnh: về khuôn khổ pháp lý, về cơ chế vận hành, về năng lực cán bộ.
- Đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, trong đó làm rõ giải pháp về mặt pháp lý, về cơ chế, về nhân lực. Phân tích các giải pháp về cơ chế phối hợp giữa các đơn vị có liên quan trong quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết; đánh giá tác động của các giải pháp; đề xuất lộ trình và điều kiện thực hiện các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về chống chuyển giá theo hướng nâng lên thành luật.
Việc áp dụng đồng bộ và triệt để các giải pháp và kiến nghị của đề tài sẽ góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp liên kết, hạn chế hành vi không tuân thủ của người nộp thuế trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế, đảm bảo chống thất thu NSNN, góp phần cải thiện và làm trong sạch môi trường đầu tư, tạo sự cạnh tranh bình đẳng cho người nộp thuế.
Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19637/2021) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia.
N.P.D (NASATI)