Ở Việt Nam, các nghiên cứu về Tributyltin (TBT) trong môi trường còn ở mức độ rất sơ sài. Đa phần là các tài liệu về phơi nhiễm các chất gây rối loạn nội tiết (EDCs) trong hồ ao, sông suối, nước biển ảnh hưởng tới bệnh học (Trần Tân Văn, 2008) hoặc trong sinh vật đáy như động vật thân mềm của Đặng Đức Nhận và đồng tác giả (2005). Các nghiên cứu này đề cập tới các tính chất độc hại của EDCs nhưng không đi sâu vào hợp chất TBT trong mối tương tác với tuyến trùng. Vì thế, từ năm 2014 đến 2018, nhóm nghiên cứu tại Viện sinh học Nhiệt đới do TS. Ngô Xuân Quảng làm chủ nhiệm, đã thực hiện đề tài: “Đánh giá dư lượng Tributyltin trong trầm tích ở các cảng trên sông Sài Gòn và tác động của chúng lên đa dạng sinh học quần xã tuyến trùng”.

Đề tài nhằm đánh giá dư lượng của Tributyltin trong trầm tích ở các cảng trên sông Sài Gòn và tác động của chúng lên tính đa dạng sinh học quần xã tuyến trùng sống tự do trong trầm tích.

Dư lượng của Tributyltin trong trầm tích ở các cảng trên sông Sài Gòn ở mức thấp, nằm trong mức ô nhiễm nhẹ so với cách phân loại ô nhiễm của các nhà khoa học quốc tế. Kết quả nghiên cứu cho thấy quá trình lắng đọng TBT và các biến thể của chúng trong trầm tích không chỉ ở các khu vực cảng mà còn ở các khu vực khác trên thượng nguồn sông Sài Gòn. Nguồn phát thải TBT có thể không chỉ từ hoạt động hằng hải mà còn là quá trình hoạt động dân sinh và sản xuất công nghiệp.

Quần xã tuyến trùng sống tự do trong nền đáy vùng dưới triểu tại các hệ thống cảng trên sông Sài Gòn có sự biến động khá nhiều trong cả 4 đợt khảo sát trong 2 năm 2014- 2015. Yếu tố mùa không chi phối nhiều tới cấu trúc quần xã. Tính đa dạng trong quần xã ở mức trung bình nhưng mật độ phân bố của các cá thể tương đối thấp. Trong quần xã, ấu trùng chiếm tỉ lệ lớn ưu thế so với con trưởng thành trong khi cá thể cái luôn chiếm tỉ lệ cao hơn các cá thể đực. Đặc tính của các cá thể tuyến trùng ở đây đa phần là thuôn dài (slender) nhưng trong mùa khô thì số tỉ lệ các cá thể có thân hình ngắn, mập nhiều hơn kiểu dáng mãnh dài trong mùa mưa

Đề tài góp phần tìm hiểu sâu hơn về vai trò của tributyltin trong trầm tích và trong mối quan hệ với quần xã tuyến trùng sống tự do trên sông Sài Gòn.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 15143) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

N.P.D (NASATI)