PGS.TS Đỗ Quang Hòa và nhóm NanoBioPhotonics - Viện Vật lý đã “Chế tạo thành công máy phân tích phổ Micro-Raman xách tay chuyên dụng”. Thiết bị này đã nhận được Bằng độc quyền sáng chế số 31678 và được thiết kế dưới dạng xách tay, có khả năng đáp ứng mọi yêu cầu nhận diện và định danh các chất hóa học cũng như vật liệu dễ cháy nổ. Ứng dụng của máy có thể mở rộng từ việc thực hiện tại hiện trường đến việc sử dụng trong các phòng thí nghiệm, với độ phân giải tín hiệu tán xạ Raman tăng gần gấp 03 lần so với các thiết bị tĩnh, trong khi vẫn bảo toàn mẫu mà không làm hủy hoặc cháy nổ.

Hiện tượng tán xạ Raman, một hiệu ứng quan trọng trong phân tích quang phổ, đã được phát hiện bởi nhà vật lý Ấn Độ C.V. Raman. Phương pháp này cho phép xác định các chất hóa học và vật liệu thông qua hiệu ứng tán xạ không đàn hồi của ánh sáng khi tương tác với phân tử vật chất. Các thiết bị Micro-Raman như vậy đã trở thành một công cụ hiệu quả và phổ biến trong việc phân tích và định danh chất hóa học và vật liệu.

Trong khoảng 10 năm gần đây, sự phát triển của công nghệ laser, vi điện tử, và kính lọc đã tạo ra các thiết bị đo phổ Raman xách tay nhỏ gọn, phục vụ nhu cầu của nhiều ngành như hải quan, an ninh, giám sát môi trường, sản xuất hóa chất, và dược phẩm.

Máy phân tích phổ Micro-Raman xách tay chuyên dụng hiện đang được xây dựng và sản xuất theo dự án của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam với mã số KHCBVL.06-20/21. Dự án này được thực hiện bởi PGS.TS Đỗ Quang Hòa và nhóm NanoBioPhotonics thuộc Viện Vật lý. Thiết bị có kích thước nhỏ gọn (28 x 46 x 62 cm), trọng lượng 12 kg, sử dụng nguồn điện 19DC, và có khả năng đáp ứng mọi yêu cầu đặt ra trong việc nhận diện và định danh các chất hóa học và vật liệu dễ cháy nổ, cả tại hiện trường và trong phòng thí nghiệm.

Thiết bị được thiết kế theo kiểu module kết nối bằng sợi quang đơn mode hoặc đa mode, tạo thuận lợi trong thiết kế và dễ dàng phát triển trong tương lai. Một điểm đặc biệt của hệ máy là module mang mẫu có cơ cấu dịch chuyển ngẫu nhiên hoặc có kiểm soát bằng phần mềm, giúp giảm thiểu sự phá hủy mẫu. Việc xử lý số liệu theo nguyên lý học sâu (deep-learning) cho phép nhận biết nhanh chóng và chính xác danh tính của các đối tượng phân tích. Hơn nữa, cấu hình chiếu sáng và thu nhận dữ liệu đồng tiêu được tích hợp trong hệ máy, không chỉ tăng cường độ nhạy phép phân tích mà còn giúp xác định phân bố thành phần đối tượng phân tích trên bề mặt mẫu dưới dạng một bản đồ phổ Raman hai chiều.

P.A.T (Tổng hợp)