Nước ta có một hệ thực vật rất phong phú và đa dạng, bao gồm 12.000 - 15.000 loài thực vật, trong đó có khoảng 30% số loài là đặc hữu và đã có 7.000 được nhận biết. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau đã làm diện tích, chất lượng và hệ sinh thái rừng của nước ta bị suy thoái nghiêm trọng. Nhiều loài thực vật rừng quý hiếm đang bị khai thác, chặt hạ trái phép nên đang đứng trước nguy cơ bị đe doạ tuyệt chủng. Chính vì vậy nghiên cứu bảo tồn các loài cây quý hiếm và/hoặc có giá trị cao cần thực hiện liên tục và thường xuyên. Bảo tồn nguồn gen cây rừng trong năm 2016 tập trung vào bảo tồn và phát triển 2 nhóm loài chính là bảo tồn nguồn gen cây rừng quý hiếm, bị đe doạ tuyệt chủng và bảo tồn nguồn gen cây rừng có giá trị kinh tế cao phục vụ trồng rừng. Công tác rà soát lại các biện pháp bảo tồn đã được áp dụng và thực hiện cho các loài cần được tiến hành. Phương án bảo tồn tại chỗ và chuyển chỗ là hai phương pháp vẫn được ưu tiên sử dụng trong giai đoạn tới. Trong đó, bảo tồn tại chỗ phải được coi là biện pháp quan trọng và được đầu tư trực tiếp cho các khu bảo tồn và vườn quốc gia.

Việc nghiên cứu bảo tồn nguồn gen cây rừng cần phải thực hiện thường xuyên và liên tục. Vì lý do trên, nhóm nghiên cứu tại Viện Khoa học lâm nghiệp Việt nam do TS. Phí Hồng Hải làm chủ nhiệm, đã thực hiện đề tài: “Bảo tồn nguồn gen cây rừng năm 2017”.

Đề tài đã thu được các kết quả như sau:

- Bốn loài cây quý hiếm và/hoặc có giá trị kinh tế đã được điều tra khảo sát mở rộng và đánh giá đặc điểm lâm học, thực vật học và từ đó chọn lọc cây đại diện và thu hái vật liệu di truyền. Trong đó có 4 loài đã được điều tra đặc điểm lâm học, thực vật học ở 31 ô tiêu chuẩn (100- 2000m2 ) để có cơ sở khoa học cho bảo tồn, khai thác và phát triển sau này. Cụ thể Trúc vuông điều tra tại Cao Bằng và Bắc Cạn; Giổi lá to tại Bidoup Núi Bà và Khánh Vĩnh - Khánh Hòa; Trà hoa vàng tại Cúc Phương, Bến En, Ba Vì, Hoàng Liên, Ba Bể, Cát Bà, Tam Đảo, Đồng Sơn - Kỳ Thượng; Kim tuyến đá vôi tại Hòa Bình, Phú Thọ và Hà Giang Đã chọn lọc được 50 cây trội và cây đại diện Giổi lá to và Trà hoa vàng để thu hái vật liệu nghiên cứu.

- Đã gieo ươm trên 2000 cây giống Trà hoa vàng, riêng Giổi lá to chưa có số liệu. Tiếp tục lưu trữ kho hạt giống gồm 3727 xuất xứ và lô hạt cá thể (nguồn gen) của 79 loài bản địa và 21 loài cây nhập nội, với mục đích bảo quản trung và dài hạn phục vụ công tác bảo tồn và phát triển nghiên cứu sau này.

- Tiếp tục duy trì cơ sở dữ liệu trên trang website: www.vafs.gov.vn cho 196 loài cây bản địa. Ấn phẩm 01 cuốn Atlas - chuyên về cây thuốc.

- Đã tiến hành chăm sóc, bảo vệ và đánh giá 7 ha rừng trồng bảo tồn và các khu bảo tồn đã được nhiệm vụ giai đoạn trước xây dựng.  Đánh giá chung cho thấy một số loài có sinh trưởng và phát triển tốt.

- Đã trồng bổ sung 20 loài mới cho Vườn thực vật Cầu Hai; 93 loài cho Vườn thực vật Trảng Bom, cây trồng bổ sung có tỷ lệ sống >90%.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 15206 tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

N.P.D (NASATI)