Hiện nay, với sự phát triển ngày càng nhanh của dân số cùng với sự đô thị hóa, phát triển của các ngành công nghiệp… đã làm gia tăng lượng chất thải rắn. Ở Việt Nam, vấn đề chất thải rắn (CTR) đô thị đang trở nên ngày càng phức tạp do sự đa dạng về số lượng và khối lượng. Theo Tổng cục môi trường năm 2010 chỉ số phát sinh CRT đô thị và tổng lượng CRT phát sinh lần lượt là 1,00 và 26.22 tấn /ngày và ước tính năm 2025 chỉ số phát sinh CRT đô thị và tổng lượng CRT phát sinh lần lượt là 1,60 và 83,2 tấn/ngày. Thành phần của CTR đô thị rất đa dạng phụ thuộc vào loại đô thị hay vùng nông thôn tuy nhiên chất thải rắn chủ yếu ở Việt Nam là chất thải thực phẩm, chiếm 41,9% tổng CTR đô thị.

Theo thống kê của Bộ tài nguyên và môi trường năm 2019 các đô thị ở Trung du và miền núi phía bắc là nơi có lượng CTR sinh hoạt đô thị lớn nhất 1,2 kg/người/ngày và thấp nhất là vùng nông thôn ở Trung du và miền núi phía bắc là nơi có lượng CTR sinh 0,29 kg/nười/ngày. Lượng rác thải nhiều nhất là ở Đông Nam bộ với lượng 12.639 tấn/ngày và Đồng bằng sông Hồng 8.466 tấn/ngày.

Nước rỉ rác là nước hình thành thông qua quá trình phân hủy hóa, lý và sinh học diễn ra trong lòng bãi chôn lấp chất thải rắn và nước mưa thấm qua bãi chôn lấp. Do vậy thành phần hóa học của nước rỉ rác bao gồm nhiều thành phần và cũng rất khác nhau phụ thuộc vào thành phần rác của ô chôn lấp cũng như độ tuổi của ô chôn lấp.

Xuất phát từ thực tiễn trên, PGS. TS. Trần Liên Hà cùng nhóm nghiên cứu tại Viện Công nghệ sinh học- Công nghệ thực phẩm thực hiện đề tài “Áp dụng sáng chế số 7430 để xây dựng hệ thống xử lý nước rỉ rác từ bãi chôn lấp rác thải quy mô cấp huyện” với mục tiêu khai thác ứng dụng sáng chế 7430 để xây dựng được hệ thống xử lý nước rỉ rác đủ năng lực xử lý cho bãi chôn lấp rác thải quy mô cấp huyện; Nước rỉ rác được xử lý đạt ngưỡng cột B1 theo quy chuẩn nhà nước hiện hành QCVN 25:2009/BTNMT; Khai thác ứng dụng sáng chế 7430 để xây dựng được hệ thống xử lý nước rỉ rác cho bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt quy mô cấp huyện trên địa bàn các tỉnh khu vực phía bắc; Công suất xử lý 50 m3 nước rỉ rác/ngày đêm và Chất lượng nước sau xử lý đáp ứng giá trị quy định cột B1, theo QCVN 25:2009/BTNMT, với 4 chỉ tiêu bắt buộc.

Sau thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau

- Đã lựa chọn xây dựng phương án “thử tải” thực để kiểm định đặc tính công nghệ cho thiết bị cấp khí theo sáng chế 7430 của dự án tại Nhà máy xử lý rác thải của Công ty Cổ phần xử lý rác thải Miền Đông, TP Móng Cái, Quảng Ninh

- Đã gia công chế tạo hệ thiết bị cấp khí ứng dụng sáng chế 7430 để ứng dụng trong môi trường xử lý nước rỉ rác

- Đã vận hành “thử nghiệm có tải” để kiểm định đặc tính công nghệ của hệ thiết bị cấp khí theo sáng chế 7430 trong thực tiễn tại Nhà máy xử lý rác thải của Công ty Cổ phần xử lý rác thảu Miền Đông, TP Móng Cái, Quảng Ninh

 - Đã vận hành xử lý và xây dựng quy trình công nghệ xử lý nước rỉ rác trên hệ thống thiết bị xử lý sinh học hiếu khí nước rỉ rác cấp khí bằng thiết bị trộn – sục khí tầng sôi theo sáng chế 7430 ngoài hiện trường tại một bãi chôn lấp rác thải sinh hoạt quy mô cấp huyện tại Nhà máy xử lý rác thải của Công ty Cổ phần xử lý rác thảu Miền Đông, TP Móng Cái, Quảng Ninh và nước thải đầu ra đạt cột B QCVN 25:2009/BTNMT và giá thành xử lý 85,857đ/m3nước rỉ rác

Có thể tìm đọc toàn văn báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 20328/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

Đ.T.V (NASATI)