Công ty cổ phần dược liệu Bông Sen Vàng là doanh nghiệp tiên phong đầu tư xây dựng Nhà máy dược phẩm Bông Sen Vàng tại xã Hùng An, huyện Bắc Quang. Theo công suất thiết kế, mỗi năm nhà máy có khả năng tiêu thụ trên 500 tấn dược liệu các loại. Đây là một địa chỉ bao tiêu các sản phẩm dược liệu được gây trồng tại tỉnh Hà Giang. Tháng 9/2020, Nhà máy dược phẩm Bông Sen Vàng đã được Bộ Y tế cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn GMP-WHO. Công ty cổ phần dược liệu Bông Sen Vàng (chủ đầu tư nhà máy) đầu tư thực hiện Dự án Chuỗi liên kết trồng - chế biến - thương mại các sản phẩm giá trị cao từ dược liệu và nông sản tại tỉnh Hà Giang. Mục tiêu tổng thể mà dự án là: Thiết lập chuỗi liên kết từ bảo tồn - nhân giống - phát triển vùng trồng tập trung - chế biến - thương mại các sản phẩm giá trị cao một cách bền vững cho cây dược liệu và nông sản đặc sản của Hà Giang. Dự án nhằm tạo vùng nguyên liệu tập trung tại địa phương phục vụ nguyên liệu đầu vào cho nhà máy, góp phần xóa đói và giảm nghèo, bảo vệ môi trường và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Để hỗ trợ cho Doanh nghiệp tiên phong đầu tư Nhà máy dược phẩm tại tỉnh miền núi Hà Giang tạo thị trường tiêu thụ cho dược liệu trồng trong tỉnh, chương trình 16 hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016 – 2025 thuộc Bộ Khoa học và công nghệ đã đồng ý phê duyệt dự án “Áp dụng công nghệ tiên tiến trong sơ chế và chế biến vào chuỗi liên kết trồng- chế biến- thương mại các sản phẩm có giá trị cao từ cây dược liệu tại tỉnh Hà Giang” do DS. Trần Thị Thu Hiền cùng nhóm nghiên cứu tại Trung tâm nghiên cứu chế biến nông sản thực phẩm thực hiện với mục tiêu Ứng dụng thành công các công nghệ tiên tiến trong làm khô và trích ly để sơ chế, bảo quản, chế biến sâu dược liệu làm thuốc và thực phẩm tại tỉnh Hà Giang phục vụ nhu cầu sử dụng trong nước và xuất khẩu.

Sau thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau:

Chuyển giao quy trình công nghệ tiên tiến

Trung Tâm Nghiên cứu Chế biến nông sản thực phẩm trực thuộc Viện Cơ điện Nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch thực hiện chuyển giao các quy trình công nghệ. Công ty Cổ phần Dược liệu Bông Sen Vàng tiếp nhận thành công và làm chủ được các quy trình công nghệ sau đây:

- Công nghệ sơ chế, làm khô và bảo quản các loại dược liệu. - Công nghệ sấy thăng hoa: ứng dụng công nghệ sấy thăng hoa đối với Tam thất, Hà Thủ ô, Nhung hươu, Trà hoa vàng làm nguyên liệu cao cấp;

- Công nghệ trích ly bằng sóng siêu âm: Ứng dụng công nghệ trích ly bằng siêu âm đối với Chè, Đinh lăng, Xạ đen và Nhân trần;

- Công nghệ cô đặc chân không và sấy phun: Ứng dụng công nghệ cô đặc chân không và sấy phun để sản xuất bột hòa tan Hồng trà, bột hòa tan Đinh lăng, bột hòa tan Xạ đen, bột hòa tan Nhân Trần.

Xây dựng các mô hình ứng dụng công nghệ và thiết bị tiên tiến

Mô hình trồng và cung cấp nguyên liệu quy mô 5.5 ha/5,0 ha theo hướng dẫn GACP-WHO gắn với chuỗi liên kết. Kết quả đạt được của mô hình:

- Đã xây dựng được mô hình trồng dược liệu theo hướng dẫn GACP-WHO gắn với chuỗi liên kết với 10 loài cây trồng bao gồm: Hà thủ ô, Đảng sâm, Thảo quyết minh, Đương quy, Xạ đen, Đinh lăng, Ý dĩ, Kim ngân hoa, Nhân trần, Trà hoa vàng. Kết quả theo dõi cho thấy có 9/10 loài (trừ Trà Hoa vàng) phù hợp với điều kiện tự nhiên các tiểu vùng sinh thái, có tiềm năng để phát triển thành vùng trồng dược liệu tại tỉnh Hà Giang.

- Diện tích trồng: 5,5/ 5,0 ha - Đã có 8/10 thu hoạch sản phẩm với năng suất đã đạt và vượt các năng suất dự kiến trong thuyết minh, hiệu quả kinh tế từ trung bình đến cao. Hai loài Trà Hoa vàng và Đinh Lăng chưa đến thời gian thu hoạch sản phẩm.

Xây dựng mô hình sơ chế, làm khô, bảo quản và chế biến dược liệu ứng dụng công nghệ tiên tiến Kết quả đạt được: Thiết lập được mô hình sơ chế, bảo quản và chế biến dược liệu ứng dụng công nghệ tiên tiến, sản phẩm đầu ra đạt tiêu chuẩn cơ sở.

Đào tạo kỹ thuật viên và tập huấn cho nông dân tham gia dự án Kết quả đạt được:

Triển khai có hiệu quả các hoạt động đào tạo cán bộ kỹ thuật cơ sở và tập huấn kỹ thuật nhằm đảm bảo cho Công ty làm chủ và vận hành có hiệu quả hoạt động sản xuất, sơ chế và chế biến dược liệu theo công nghệ tiên tiến của dự án. Cụ thể, đào tạo được 10 người kỹ thuật viên của công ty và tập huấn kỹ thuật cho 100 lượt người dân tham gia dự án.

Có thể tìm đọc toàn văn báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 23258/2023) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

Đ.T.V (NASATI)