Ngày 9/5/2019 tại trụ sở Bộ KH&CN, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) tổ chức buổi “Tọa đàm Vai trò của sở hữu trí tuệ với phát triển kinh tế - xã hội”. Tham dự Tọa đàm có ông Chu Ngọc Anh, Bộ trưởng Bộ KH&CN; ông Phạm Công Tạc, Thứ trưởng Bộ KH&CN; ông Andrew Ong, Phụ trách Văn phòng khu vực châu Á Thái Bình Dương - Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO); ông Ian Heath và ông Scot Morris, chuyên gia tư vấn xây dựng của WIPO; các chuyên gia tư vấn xây dựng chiến lược sở hữu trí tuệ của WIPO; đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành, có liên quan và một số đơn vị liên quan tại Bộ KH&CN.

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh phát biểu tại buổi tọa đàm

Buổi Tọa đàm nhằm thảo luận về vai trò của sở hữu trí tuệ và cách thức gắn kết nội dung sở hữu trí tuệ vào các chính sách phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, xác định vai trò quan trọng của các Bộ, ngành trong việc lồng ghép và triển khai các vấn đề sở hữu trí tuệ trong chính sách phát triển của ngành, lĩnh vực, đồng thời tiếp thu các khuyến nghị của chuyên gia đối với dự thảo Chiến lược Sở hữu trí tuệ của Việt Nam.

Phát biểu tại buổi Tọa đàm, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết, mặc dù hệ thống sở hữu trí tuệ của Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng với một nền tảng pháp luật về sở hữu trí tuệ về cơ bản phù hợp với chuẩn mực quốc tế đã góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế- xã hội nhanh chóng của Việt Nam trong thời gian qua, nhưng đóng góp của sở hữu trí tuệ vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước còn có hạn chế nhất định. Hệ thống sở hữu trí tuệ chưa tiếp cận được với cách thức mới là một cấu phần quan trọng trong hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hạn chế này, trong đó nguyên nhân nổi bật là chưa gắn kết được một cách chặt chẽ vấn đề sở hữu trí tuệ trong các chính sách, hoạt động của các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội. Kinh nghiệm của một số quốc gia cho thấy nội dung sở hữu trí tuệ luôn là một bộ phận không thể thiếu trong chính sách phát triển các ngành kinh tế - xã hội, từ công nghiệp, nông nghiệp, văn hóa đến y tế, giáo dục, môi trường, v.v… Để khắc phục được hạn chế nêu trên và đặc biệt từ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong điều kiện mới đặt ra yêu cầu phải xây dựng Chiến lược sở hữu trí tuệ quốc gia nhằm xây dựng các quan điểm, định hướng, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp để bảo đảm sở hữu trí tuệ thực sự trở thành công cụ đóng góp vào các mục tiêu phát triển ngành, lĩnh vực, địa phương và cả quốc gia. Cần có chính sách hỗ trợ, tạo ra nhu cầu tự thân của doanh nghiệp trong việc nâng cao năng lực tiếp thu, ứng dụng và đổi mới công nghệ, cao hơn là khả năng nghiên cứu để phát triển các sản phẩm phù hợp với yêu cầu của thị trường. Nhà nước cũng có vai trò quan trọng trong việc tạo lập và phát triển các định chế trung gian, các chính sách kinh tế, thị trường cùng với đó là các thiết chế tài chính Quỹ KH&CN của doanh nghiệp, Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia, các quỹ đầu tư mạo hiểm có vai trò thúc đẩy mạnh mẽ… Thông qua buổi tọa đàm, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh đề nghị các chuyên gia chia sẻ và làm sâu sắc hơn một số vấn đề:  Làm thế nào để Chiến lược sở hữu trí tuệ quốc gia là một phần cấu thành quan trọng của hệ thống Đổi mới sáng tạo quốc gia? Giải pháp để đẩy mạnh sở hữu trí tuệ trong xác lập và bảo hộ thực thi quyền tạo được sự khuyến khích và thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động Đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ? Giải pháp tạo thuận lợi và thúc đẩy việc ứng dụng và thương mại hóa tài sản trí tuệ?  Để chiến lược sở hữu trí tuệ gắn chặt trong chiến lược và chính sách kinh tế - xã hội của các ngành, lĩnh vực thì những vấn đề gì cần đặt ra? Những vấn đề đặt ra trong xu hướng phát triển hiện nay để thúc đẩy hiệu quả hệ thống sở hữu trí tuệ?

Đồng quan điểm với phần phát biểu của Bộ trưởng Chu Ngọc Anh, theo ông Andrew Ong, những vấn đề mà Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh đặt ra rất quan trọng để thảo luận và làm sâu sắc thêm các vấn đề trong xây dựng Chiến lược sở hữu trí tuệ quốc gia, đây cũng là cơ hội để các đơn vị liên quan tìm hiểu. “Tôi ấn tượng về quyết tâm của Việt Nam, hành động của Việt Nam,với nỗ lực toàn diện thì tương lai đã được nhìn trước. WIPO muốn được đồng hành, tham gia với Việt Nam trong chặng đường này”, ông Andrew Ong nhấn mạnh. Ông Andrew Ong cho rằng, Việt Nam đã có sự tiến bộ rõ rệt, đặc biệt là những tiến bộ trong đổi mới sáng tạo, minh chứng là hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam đang đi cao hơn so với các nước trung bình, đây là điểm xuất phát tốt cho Việt Nam. Bên cạnh những mặt đạt được, ông Andrew Ong cũng lưu ý đến việc Việt Nam cần phải cải thiện vấn đề về thể chế, nhân lực, cơ sở hạ tầng đồng bộ. Tăng trưởng bền vững cần liên kết tất cả các nguồn lực, đặc biệt là thúc đẩy sự sáng tạo năng động trong khu vực tư nhân. Chú trọng hơn nữa đến các viện/trường để có những nghiên cứu và công nghệ phù hợp hơn, gia tăng số lượng đơn đăng ký của người Việt Nam so với nước ngoài. Tại buổi Tọa đàm, các chuyên gia và Bộ, ngành đã cùng chia sẻ các nội dung liên quan đến gắn kết sở hữu trí tuệ vào các chính sách phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và khuyến nghị cho dự thảo Chiến lược Sở hữu trí tuệ của Việt Nam, đồng thời đại diện Tổ biên tập cũng đã báo cáo một số vấn đề chính trong xây dựng chiến lược. Thông qua chia sẻ các ý kiến của chuyên gia, có thể thấy rõ đổi mới sáng tạo là yếu tố quyết định để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp của quốc gia, là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Và chính sách sở hữu trí tuệ sẽ tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Đặc biệt trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, các tài sản vô hình, trong đó chủ yếu là quyền sở hữu trí tuệ sẽ mang lại giá trị gia tăng to lớn.

NASATI