Năm 2019, số lượng đơn đăng ký sáng chế nộp vào Cục Sở hữu trí tuệ là 8.119 đơn, tăng 22,5% so với năm 2018, trong đó đơn sáng chế của người Việt Nam là 1.128 đơn, tăng 42%. Kết quả xử lý đơn đăng ký sáng chế năm 2019 cũng gia tăng đáng kể, tăng 45,8% so với năm 2018. Tuy vậy, tình trạng tồn đọng đơn vẫn còn nhiều và có xu hướng tăng lên khi số lượng đơn được xử lý hàng năm thấp hơn số lượng đơn nộp vào Cục.

Toàn cảnh buổi tọa đàm

Ngày 6/6/2020, Trung tâm Thẩm định Sáng chế đã tổ chức Tọa đàm “Hoàn thiện Quy chế thẩm định và xây dựng Hệ thống quản lý chất lượng thẩm định đơn đăng ký sáng chế” tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Tọa đàm được tổ chức nhằm chia sẻ các giải pháp để nâng cao năng suất và đảm bảo chất lượng thẩm định đơn đăng ký sáng chế một cách có hiệu quả. 

Tham dự Tọa đàm có ông Đinh Hữu Phí - Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ; ông Phan Ngân Sơn - Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ; đại diện của một số đơn vị trong Cục, các cán bộ của Trung tâm Thẩm định Sáng chế và các chuyên gia trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. 

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Cục trưởng Đinh Hữu Phí đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của Quy chế thẩm định đơn đăng ký sáng chế như là “kim chỉ nam” cho công tác thẩm định, cũng như nhu cầu cần thiết trong việc cải tiến quy trình xét duyệt đơn và xây dựng hệ thống quản lý chất lượng thẩm định đơn đăng ký sáng chế trong bối cảnh lượng đơn xử lý không ngừng gia tăng trong những năm gần đây.

Trong buổi tọa đàm, các chuyên gia đã trình bày các chuyên đề: Giới thiệu một số kết quả hoạt động của Trung tâm Thẩm định Sáng chế; Nghiên cứu, rà soát Quy chế thẩm định và xây dựng Chương trình đào tạo thẩm định sáng chế và Sổ tay hướng dẫn thẩm định thông qua Chương trình tư vấn đào tạo thẩm định sáng chế vùng (RPEM); Một số vấn đề về sửa đổi, chuyển đổi đơn sáng chế; Quản lý chất lượng trong thẩm định sáng chế; WIPO IPAS - Ưu điểm (hiệu quả) sử dụng và định hướng tiếp theo; và Cập nhật kiến thức công nghệ thông qua trao đổi và giải thích công nghệ.

Thông qua Tọa đàm, các đại biểu đã hiểu rõ hơn về Chương trình đào tạo thẩm định viên sáng chế ViPET đang được áp dụng thử nghiệm tại Trung tâm Thẩm định Sáng chế; nhu cầu cấp bách trong việc rà soát và sửa đổi Quy chế thẩm định, xây dựng Sổ tay hướng dẫn thẩm định dành cho thẩm định viên. Các ý kiến của các đại biểu đều đánh giá cao nỗ lực của Trung tâm trong việc hoàn thiện chương trình đào tạo thẩm định viên một cách bài bản, khoa học và có tính hệ thống, và mong muốn Trung tâm Thẩm định Sáng chế phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu, Đào tạo và Hỗ trợ, Tư vấn sớm ban hành chương trình đào tạo này để áp dụng chính thức trong việc đào tạo thẩm định viên tại Cục. Ngoài ra, liên quan đến Quy chế thẩm định đơn đăng ký sáng chế, hầu hết các ý kiến đều cho rằng việc rà soát, sửa đổi Quy chế thẩm định vốn đã ban hành cách đây 10 năm là rất cần thiết do trong khoảng thời gian này Luật Sở hữu trí tuệ và các quy định pháp luật liên quan đã được sửa đổi, trong khi Quy chế hiện tại còn thiếu sự cập nhật liên quan đến các kiến thức công nghệ mới. Các ý kiến cũng đề xuất bổ sung nội dung hướng dẫn về thẩm định yêu cầu sửa đổi, chuyển đổi đơn vào Quy chế thẩm định đơn đăng ký sáng chế để thống nhất thành bộ quy chế đầy đủ và hoàn chỉnh

Tọa đàm cũng đã dành nhiều thời gian đóng góp tham luận cho chuyên đề “Quản lý chất lượng trong thẩm định sáng chế”. Trong bối cảnh lượng đơn được xử lý hằng năm ngày một tăng cao, điều này đặt ra yêu cầu phải kiểm soát ngày một chặt chẽ hơn chất lượng thẩm định. Hầu hết các ý kiến đều cho rằng, việc đẩy mạnh năng suất xử lý đơn là cần thiết nhưng không vì đó mà xem nhẹ công tác kiểm soát chất lượng thẩm định. Để đảm bảo được chất lượng thẩm định đơn, việc kiểm soát chất lượng tại cấp Phòng thẩm định là ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, song song với việc chú trọng kiểm soát chất lượng tại cấp Phòng, Trung tâm Thẩm định Sáng chế cần có một bộ phận kiểm soát chất lượng độc lập.

Ngoài các chủ đề nêu trên, tọa đàm cũng dành thời gian lắng nghe và đóng góp ý kiến cho chủ đề về “Cập nhật kiến thức công nghệ thông qua trao đổi và giải thích công nghệ”; và “WIPO IPAS - Ưu điểm (hiệu quả) sử dụng và định hướng tiếp theo”. Thông qua bài trình bày của các diễn giả, các đại biểu tham dự đã hiểu rõ hơn về vai trò của việc cập nhật kiến thức công nghệ mới cho các thẩm định viên làm công tác thẩm định đơn đăng ký sáng chế, và hiểu rõ hơn về các tính năng của hệ thống quản trị đơn sáng chế - WIPO IPAS cũng như định hướng nâng cấp và hoàn thiện hệ thống này trong thời gian tới. 

Với nhiều nội dung chuyên đề được chuẩn bị kỹ lưỡng, tinh thần làm việc nghiêm túc, tọa đàm đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích về các giải pháp nhằm thúc đẩy và nâng cao năng suất, chất lượng thẩm định đơn đăng ký sáng chế để giải quyết các vấn đề còn vướng mắc hiện nay.

Phát biểu kết luận tọa đàm, Cục trưởng Đinh Hữu Phí đánh giá cao nội dung chuyên môn được đưa ra trong buổi tọa đàm. Cục trưởng nhấn mạnh, Trung tâm Thẩm định Sáng chế cần hiện thực hóa các nội dung được đưa ra thảo luận và đề xuất trong buổi tọa đàm này. Các đề xuất của Trung tâm Thẩm định Sáng chế cần phải hướng đến mục tiêu làm sao đẩy mạnh được năng suất xử lý đơn, rút ngắn thời gian thẩm định và giảm lượng đơn tồn đọng.

NASATI