Là một trong số gương điển hình Thi đua yêu nước thuộc khối Khoa học và Công nghệ tham dự Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ X, TS Nguyễn Phương được ghi nhận góp phần đưa khoa học và công nghệ ứng dụng vào thực tế, đồng hành cùng doanh nghiệp. Ông và cộng sự ứng dụng thành công tách dầu dừa tinh khiết bằng công nghệ không gia nhiệt, nâng giá trị của quả dừa theo chuỗi, giúp doanh nghiệp và người dân tăng thu nhập.

TS Phương kể, những năm 2011 - 2012 giá dừa rất thấp, chỉ khoảng hơn 3.000 đồng/trái, khiến người dân có xu hướng chặt bỏ. Sau đó Bộ Khoa học và Công nghệ đã thành lập đoàn khảo sát và giao cho nhóm các nhà khoa học thuộc Viện Ứng dụng công nghệ thực hiện nhiệm vụ "Nghiên cứu chiết tách dầu dừa tinh khiết bằng công nghệ không gia nhiệt" thuộc Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia đến năm 2020. Công ty TNHH chế biến dừa Lương Quới được UBND tỉnh Bến Tre lựa chọn là đơn vị tiên phong phối hợp cùng nhà khoa học để đổi mới công nghệ chế biến nâng cao chất lượng các sản phẩm từ dừa.

Trong công nghệ sản xuất dầu dừa tinh khiết (VCO - Virgin Coconut Oil) bằng công nghệ không gia nhiệt, công đoạn tách pha (pha nước, pha dầu, pha rắn) có vai trò rất quan trọng quyết định tới chất lượng và hiệu suất thu nhận dầu dừa, do vậy, nhóm nghiên cứu đã tìm cách tách pha trên thiết bị ly tâm 3 pha để vừa thu hồi được lượng dầu lớn, vừa đảm bảo dầu dừa có được chất lượng đảm bảo theo tiêu chuẩn cho phép.

Công nghệ được ứng dụng thành công, lần đầu tiên ở Việt Nam có một dây chuyền sản xuất tinh VCO năng suất 5 triệu lít/năm, được đánh giá tiên tiến hàng đầu hiện nay trên Thế giới. Sản phẩm VCO được cấp chứng nhận US FDA và BRC food đáp ứng được yêu cầu của thị trường Mỹ và EU.

Để khai thác triệt để giá trị của trái dừa, sau đó Quỹ Đổi mới công nghệ Quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã hỗ trợ đầu tư các dây chuyền sản xuất các sản phẩm phụ của trái dừa như sữa dừa, bột dừa và nước dừa với chất lượng cao. Đặc biệt sản phẩm nước dừa được sản xuất từ nước dừa già đã áp dụng công nghệ cao mang tính vượt trội: chất lượng nước dừa đạt 95% so với tự nhiên, bao bì hộp giấy thân thiện môi trường.

Sau gần 7 năm đưa công nghệ mới vào ứng dụng, từ chỗ doanh thu 132 tỷ đồng (năm 2013) tăng lên 1.200 tỷ đồng (năm 2019) tăng hơn 9 lần, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.

TS Nguyễn Phương cho biết, nhờ áp dụng công nghệ đã tăng năng lực xuất khẩu VCO lên 26 lần. Tăng giá trị VCO lên 3,3 lần so với sản xuất dầu dừa công nghệ cũ. Dây chuyền sản xuất nước dừa năng suất 12.000 lít/giờ, bao gói hộp giấy với 3 loại: 300 ml, 500ml và 1000ml đã được cấp chứng chỉ quốc tế và được thị trường Mỹ và EU đón nhận.

"Ngoài tăng hiệu quả sử dụng nước dừa, phụ phẩm của quá trình chế biến cũng được sử dụng giúp giảm ô nhiễm môi trường, tăng hiệu quả kinh tế lên khoảng 10 lần so với hiện tại (làm thạch dừa)", TS Phương nói thêm về kết quả sau khi triển khai 2 dự án: đến nay trái dừa tăng 2 - 2,5 lần. Nhờ đó góp phần ổn định cuộc sống cho người dân Bến Tre sống nhờ cây dừa.

Theo VNe