Ngày 18/6/2024, tại Hà Nội, Báo điện tử VietnamPlus (Thông tấn xã Việt Nam) phối hợp trang tin Vietnam.vn (Cục Thông tin Đối ngoại, Bộ Thông tin và Truyền thông) tổ chức Hội thảo “Công nghệ thúc đẩy đa dạng hóa nguồn thu cho báo chí”, cung cấp thông tin về thực trạng kinh tế báo chí, gợi mở những giải pháp qua kinh nghiệm đổi mới sáng tạo của các cơ quan báo chí hàng đầu trên thế giới cũng như tại Việt Nam.

Quang cảnh Hội thảo

Phát biểu tại Hội thảo, Tổng biên tập Báo Điện tử VietnamPlus Trần Tiến Duẩn cho biết, trong công cuộc chuyển đổi số, công nghệ không chỉ dẫn dắt báo chí mà còn thúc đẩy đa dạng hóa nguồn thu cho báo chí. Theo khảo sát quy mô lớn nhất từ trước tới nay được Hội Nhà báo Việt Nam công bố nhân dịp Hội Báo Xuân 2024, ba nguồn thu chính của các cơ quan báo chí tại Việt Nam vẫn là các mô hình truyền thống, bao gồm: Quảng cáo trên báo in, ngân sách nhà nước, hợp đồng truyền thông... Còn lại, những nguồn thu mà báo chí thế giới đang đẩy mạnh thì vẫn chưa được nhiều tòa soạn ở Việt Nam triển khai, doanh thu còn khá thấp, thậm chí thu phí đọc báo điện tử chưa đạt như kỳ vọng. Trong khi đó, hầu hết các nguồn thu mới được WAN-IFRA (Hiệp hội báo chí và các nhà xuất bản tin tức thế giới) liệt kê đều là hiệu ứng của chuyển đổi số. Cụ thể, các mô hình kinh doanh mới dành cho báo chí được nhắc tới là tổ chức sự kiện, gọi vốn đầu tư, đối tác của các nền tảng số, thương mại điện tử, tiếp thị liên kết hay kinh doanh dữ liệu… Hay nói cách khác, chuyển đổi số đã giúp nhiều cơ quan báo chí khai phá được những vùng đất mới, có thể chưa màu mỡ như mong đợi, nhưng cho thấy thực sự có tiềm năng. Chiến lược Chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, tầm nhìn năm 2030 cũng định hướng giúp các cơ quan báo chí tối ưu hóa nguồn thu bằng việc chuyển sang những mô hình kinh doanh mới theo hướng báo chí số.

Theo ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam khẳng định, kinh tế báo chí đang là vấn đề nóng bỏng, thu hút sự quan tâm của báo chí toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Và đương nhiên, công nghệ cũng thúc đẩy các cơ quan báo chí đổi mới sáng tạo, có nhiều ý tưởng mới nhằm đa dạng hóa nguồn thu. Khi báo chí đưa toàn bộ nội dung của mình lên mạng miễn phí đã khiến người dùng hình thành thói quen truy cập thông tin miễn phí. Trong khi đó, nguồn thu từ độc giả mới là nguồn thu chủ yếu và an toàn nhất đối với cơ quan báo chí. Ông Lê Quốc Minh cho rằng báo chí phải đa dạng các nguồn thu chứ không nên chỉ trông chờ vào nguồn thu từ quảng cáo bởi nguồn thu này đã giảm đi nhiều. Rất nhiều mô hình kinh doanh của nước ngoài và nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng mỗi cơ quan báo chí phải áp dụng tối thiểu 3-4 mô hình kinh doanh thì mới bảo đảm thành công. Nếu chỉ loay hoay với một mô hình quảng cáo đang ngày một suy giảm thì chắc chắn cơ quan báo chí sẽ gặp khó khăn.

Tại Hội thảo, nhiều chuyên gia cho rằng cơ quan báo chí cần tìm cách đa dạng nguồn thu. Cụ thể, xuất phát từ tình hình thực tế là sự dịch chuyển quảng cáo từ báo chí truyền thống sang các nền tảng số và mạng xã hội, các cơ quan báo chí cũng cần tiếp cận nhiều con đường khác để tăng doanh thu. Tuy nhiên, đa dạng nguồn thu không có nghĩa là chuyển sang nguồn thu mới mà cốt lõi của báo chí vẫn là chất lượng sản phẩm mà các cơ quan báo chí mang đến cho công chúng... Bên cạnh đó, lãnh đạo một số cơ quan báo chí  cũng chia sẻ kinh nghiệm của đơn vị trong áp dụng giải pháp công nghệ nhằm giúp các tòa soạn phát triển độc giả, làm đòn bẩy cho kinh tế báo chí. Đó cũng là một trong những biện pháp hiệu quả giúp các cơ quan báo chí làm tốt nhiệm vụ chính trị của mình, kịp thời đưa các chính sách của Đảng và Nhà nước lan tỏa tới công chúng.

Cũng tại hội thảo, một số chuyên gia đến từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước như Google, Techcity, Akamai... đã chia sẻ những giải pháp công nghệ hỗ trợ cho hoạt động tác nghiệp, xuất bản báo chí và tìm kiếm cơ hội kinh doanh trên nền tảng số.

P.A.T (Tổng hợp)