Nghiên cứu tịnh tiến (một dạng nghiên cứu chuyển giao tri thức từ nghiên cứu cơ bản sang ứng dụng trong thực tế) do các nhà khoa học tại Viện Miễn dịch học La Jolla (LJI) dẫn đầu đã đưa đến một ứng cử viên điều trị kết hợp đầy hứa hẹn cho những người trưởng thành mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 mới khởi phát.

Một ứng cử viên điều trị đầy hứa hẹn cho bệnh tiểu đường tuýp 1 kết hợp kháng thể kháng IL-21 với thuốc tiểu đường liraglutide. Nguồn: Viện Miễn dịch học La Jolla

Liệu pháp kết hợp này, được Công ty dược phẩm Novo Nordisk tài trợ, đã được thử nghiệm trong một thử nghiệm ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng với giả dược giai đoạn 2. Các kết quả thử nghiệm, công bố gần đây trên tạp chí The Lancet Diabetes and Endocrinology, cho thấy một phương pháp tiềm năng để điều trị bệnh tự miễn dịch mà không khiến cho cơ thể dễ bị mắc các bệnh truyền nhiễm.

Ứng viên điều trị kết hợp kháng thể kháng IL-21 với thuốc điều trị đái tháo đường liraglutide. Phương pháp tiếp cận hai hướng này dựa trên các kết quả nghiên cứu từ phòng thí nghiệm của Giáo sư, tiến sỹ Matthias von Herrath (LJI), phó chủ tịch, cán bộ y tế cấp cao, Văn phòng y tế toàn cầu tại Novo Nordisk.

Von Herrath nói: “Đây là thử nghiệm lớn đầu tiên cho một liệu pháp kết hợp và dữ liệu cho thấy nó có giá trị đối với các bệnh nhân. Cơ sở để lựa chọn một liệu pháp kết hợp được đặt ra thông qua nghiên cứu tiền lâm sàng tại Viện La Jolla”.

Tiểu đường loại 1 là một bệnh tự miễn dịch xảy ra khi các tế bào T của chính cơ thể nhắm mục tiêu nhầm vào các tế bào beta sản xuất insulin trong tuyến tụy. Khi tế bào beta chết đi, cơ thể sẽ mất khả năng điều chỉnh lượng glucose, cuối cùng có thể dẫn đến tổn thương các cơ quan trong cơ thể nghiêm trọng và dẫn đến tử vong.

Một thách thức trong điều trị bệnh tiểu đường tuýp1 là các liệu pháp nhắm vào phản ứng của tế bào T “trên toàn hệ thống” cũng có nguy cơ gây cản trở khả năng chống lại các mối đe dọa thực sự của hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như vi rút và vi khuẩn.

Phòng thí nghiệm của Von Herrath tại LJI đã tập trung vào việc khám phá các nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường tuýp 1. Nghiên cứu của họ đã chỉ đường để điều chỉnh các phần của hệ thống miễn dịch mà không làm giảm chức năng của hệ thống miễn dịch tổng thể.

Năm 2012, phòng thí nghiệm Von Herrath đã công bố một nghiên cứu trên tạp chí Immunity cho thấy tầm quan trọng của thụ thể interleukin (IL) -21 trong việc cho phép các tế bào T có hại xâm nhập vào tuyến tụy. Các nghiên cứu tiếp theo cho thấy kháng thể kháng IL-21 có thể làm gián đoạn tín hiệu đó và tăng khả năng bảo vệ tuyến tụy khỏi sự tấn công.

Quan trọng là, do kháng thể kháng IL-21 dường như chỉ ảnh hưởng đến một nhóm tế bào T, nên Von Herrath và các đồng nghiệp của ông tin rằng kháng thể này có thể giúp điều trị bệnh tiểu đường tuýp 1 mà không làm suy giảm hệ thống miễn dịch tổng thể.

Năm 2017, Novo Nordisk công bố một nghiên cứu tiền lâm sàng trên Tạp chí The Journal of Autoimmunity đã cho thấy tác dụng của liệu pháp phối hợp bao gồm kháng thể kháng IL-21 đơn dòng kết hợp với thuốc tiểu đường tuýp 2 liraglutide đã được FDA chấp thuận.

Liraglutide đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ chức năng tế bào beta. Nghiên cứu này, Von Herrath là đồng tác giả, cho thấy sự kết hợp này có thể đảo ngược bệnh tiểu đường tuýp 1 trên mô hình chuột.

Đối với nghiên cứu mới này, Von Herrath và các cộng sự của ông đã thử nghiệm liệu pháp kết hợp trong một thử nghiệm giai đoạn 2 có tính ngẫu nhiên, nhóm song song, có đối chứng giả dược, giả kép, mù ​​đôi. So với nhóm dùng giả dược, những bệnh nhân được điều trị trong suốt 54 tuần có mức tiết insulin nội sinh cao hơn. Không có lo ngại về an toàn nào được xác định.

Các nhà nghiên cứu đã theo dõi những người tham gia nghiên cứu trong suốt 26 tuần sau khi điều trị kết thúc và nhận thấy rằng tác dụng giảm dần trong thời gian đó. Họ cũng không tìm thấy những thay đổi bất lợi lâu dài đối với hệ thống miễn dịch. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng liệu pháp kết hợp sẽ cần được đánh giá về tính an toàn và hiệu quả lâu dài trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3.

Trong tương lai, Von Herrath và phòng thí nghiệm của ông tại LJI tập trung vào việc tịnh tiến các phát hiện của họ đối với cả bệnh tiểu đường tuýp 1 và bệnh tiểu đường tuýp 2 từ phòng thí nghiệm đến điều trị lâm sàng.

P.T.T (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2021-03-combination-therapy-diabetes.html, 10/3/2021