Các kháng thể trung hòa phát triển trong vòng hai tuần sau khi nhiễm SARS-CoV-2, nhưng độ bền và cường độ của chúng có thể khác nhau tùy theo từng cá nhân, gây ra những lo ngại về triển vọng miễn dịch lâu dài và hiệu quả của vắc xin COVID-19.

Trong một bài báo đăng trên tạp chí PLOS ONE, được xuất bản trực tuyến ngày 11 tháng 2 năm 2021, các nhà nghiên cứu tại Trường Đại học California, Trường Đại học Y San Diego cho biết, phản ứng miễn dịch của cá nhân đối với SARS-CoV-2, chủng vi rút gây ra COVID-19, có thể bị hạn chế bởi phức hệ hòa hợp mô chủ yếu (major histocompatibility complex - MHC), một tập hợp các gen bất định để mã hóa các protein bề mặt tế bào cần thiết cho hệ thống miễn dịch thích ứng.

Cụ thể, Maurizio Zanetti, giáo sư y khoa và Hannah Carter, phó giáo sư y khoa và các đồng nghiệp của họ đã kiểm tra cách MHC tương tác với hai loại tế bào lympho - tế bào miễn dịch - là T và B.

Zanetti cho biết: “Hệ thống miễn dịch phản ứng với các mầm bệnh xâm nhập bằng cách tạo ra các kháng thể để ngăn chặn và vô hiệu hóa mầm bệnh. Việc sản xuất ra các kháng thể chống lại protein đòi hỏi sự hợp tác hiệu quả giữa tế bào lympho T và tế bào lympho B, cả hai tế bào này đều phải nhận ra các trình tự kháng nguyên liền kề do MHC khởi xướng trên tế bào B. Các chuỗi peptit tương tác gần với hai tế bào một cách ưu tiên và không ngẫu nhiên. MHC đóng vai trò là mối liên kết giữa các tế bào lympho T và B trong quá trình này”.

Dựa trên lý luận này, các nhà nghiên cứu đã phân tích một cách tính toán tất cả các đoạn có thể tồn tại của protein đột biến RBM - yếu tố kích hoạt cả phản ứng miễn dịch của con người và hoạt động của vắc-xin, liên quan đến hơn 5.000 phân tử MHC khác nhau có trong dân số toàn cầu.

Các tác giả nhận thấy rằng khả năng hiển thị các peptit có nguồn gốc RBD của MHC trung bình là thấp. Vì liên kết MHC là phương pháp tính gián tiếp xác suất của tế bào T kích hoạt và kích thích tế bào lympho B vào sản xuất kháng thể chống lại RBM. Quá trình sản xuất kháng thể đặc hiệu RBM có thể bị cản trở do các đoạn này của vi rút với MHC không khớp.

Andrea Castro, thành viên phòng thí nghiệm của Carter, tác giả đầu tiên của nghiên cứu, cho biết: “Điều này sau đó có thể dẫn đến các phản ứng kháng thể trung hòa kém hơn. Và trong trường hợp của SARS-CoV-2, biểu hiện của các đoạn RGD kém có thể là do bởi nhiều alen MHC gây trở ngại cho việc sản xuất các kháng thể trung hòa nhắm mục tiêu RBM”.

Các nhà khoa học gợi ý rằng tiền sử miễn dịch học của các cá nhân có thể đóng một vai trò trong phản ứng của tế bào T và sự kích hoạt tiếp theo của tế bào lympho B có thể tạo ra các kháng thể trung hòa có mục tiêu mạnh.

Carter cho biết những tác động tiềm tàng của nghiên cứu là gấp đôi. “Một là khả năng tạo ra các kháng thể có hoạt tính trung hòa mạnh có sự khác nhau đáng kể giữa các cá thể trong quần thể nói chung, phản ánh sự đa dạng di truyền lớn của MHC. Hai là việc thiếu sự hợp tác hiệu quả giữa các tế bào lympho T và B có thể ảnh hưởng đến các phản ứng kháng thể trung hòa ở người bị nhiễm bệnh”. Các tác giả lưu ý rằng, có nhiều nghiên cứu đã báo cáo rằng các kháng thể trung hòa ở những người bị nhiễm bệnh (các bệnh nhân nằm viện, nhân viên chăm sóc y tế và người đang dưỡng bệnh) suy giảm trong vòng ba tháng.

Các nhà nghiên cứu đã bổ sung thêm tác động của các đột biến mới được phát hiện trong RBM, chẳng hạn như các biến thể ở Anh, Nam Phi và Brazil của virus. “Cấu trúc liên kết của các đột biến trong các biến thể mới này là biểu hiện sự phá vỡ miễn dịch giữa tế bào lympho T và B, cùng với tác động vào từng khả năng của mỗi cá nhân trong dân số toàn cầu để tạo ra các phản ứng kháng thể trung hòa chống lại SARS-CoV-2 có chất lượng cao và kéo dài”, Zanetti nói.

P.T.T (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2021-02-genetics-role-immunity-covid-.html, 18/2/2021