Các cuộc khủng hoảng bệnh truyền nhiễm kéo dài gây chết người đã tiếp tục không suy giảm trong bối cảnh của đại dịch COVID-19. Trong khi dữ liệu tử vong năm 2020 vẫn đang được đánh giá, bệnh sốt rét, giết chết hơn 400.000 người hàng năm, dường như đã vượt xa COVID-19 ở châu Phi cận Sahara. Gánh nặng y tế toàn cầu tăng gấp đôi và tác động của đại dịch gián đoạn đối với các nỗ lực phòng chống sốt rét, cho thấy sự cần thiết phải có công cụ hữu hiệu để ngăn chặn sự lây lan của bệnh sốt rét.

Đầu năm nay, các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Vắc-xin (VRC) thuộc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia (NIAID), là bộ phận của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), đã hoàn thành thử nghiệm giai đoạn 1 thành công cho kháng thể đơn dòng đầu tiên có khả năng phòng chống bệnh sốt rét: CIS43LS. Một lần truyền CIS43LS đã ngăn ngừa được bệnh sốt rét trong 9 tháng. Kháng thể đơn dòng có thể hỗ trợ khi thiếu vắc-xin thậm chí có hiệu quả cao bằng cách hạn chế tỷ lệ mắc bệnh và tử vong ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bảo vệ phụ nữ trong thời kỳ mang thai, ngăn ngừa bệnh sốt rét ở du khách và quân nhân, và hoạt động như một công cụ để loại trừ.

Tuy nhiên, việc triển khai gặp nhiều thách thức về mặt hậu cần hơn so với chiến dịch tiêm chủng thông thường, phần lớn là do lượng kháng thể cần thiết để tiêm truyền. Cải thiện CIS43LS bằng cách làm cho nó bảo vệ ở liều lượng thấp hơn có thể giúp làm cho kháng thể đơn dòng trở thành lựa chọn tốt để phân phối rộng rãi trong những đợt cao điểm lây truyền bệnh sốt rét theo mùa. Các nhà nghiên cứu làm việc tại Viện Ragon của MGH, MIT, Harvard và NIAID báo cáo rằng họ đã tạo ra một loại kháng thể chống sốt rét mới tốt nhất. Cách tiếp cận của họ có thể cho phép tạo ra nhiều biến thể bảo vệ hơn của các kháng thể đơn dòng chống sốt rét.

Phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Facundo D. Batista - Phó giám đốc Viện Ragon Trường Y Harvard, đã phát triển một kỹ thuật tạo ra các mô hình chuột "nhân hóa" nhanh chóng. Những mô hình này đã được chứng minh là có hiệu quả cao trong việc thử nghiệm tiền lâm sàng đối với các ứng cử viên vắc-xin chống lại nhiều loại mầm bệnh, nhưng phòng thí nghiệm của Batista đưa ra giả thuyết rằng chúng có thể có một ứng dụng khác: sử dụng nguồn kháng thể được tạo ra từ tiêm chủng để xác định đột biến có giá trị và cải thiện kháng thể hiện có.

Nhóm nghiên cứu tại Viện Ragon, do Tiến sĩ Sven Kratochvil dẫn đầu, đã thực hiện một loạt thí nghiệm mang lại những hiểu biết sâu sắc về cả việc tạo ra vắc-xin và hàng loạt chuỗi kháng thể hoàn toàn mới. Sau đó họ đã tạo ra "sàng lọc" định dạng sinh học để chứa các biến thể kháng thể đầy hứa hẹn trong thư viện kháng thể đó để thử nghiệm trên mô hình động vật bị nhiễm bệnh sốt rét. Tiến sĩ Sven Kratochvil nói: Chúng tôi vô cùng phấn khích khi phát hiện ra rằng một số kháng thể mới cung cấp khả năng bảo vệ với một phần nhỏ so với liều lượng được sử dụng cho các xét nghiệm in vivo. Các nhóm hiện đã có rất nhiều dữ liệu về đặc điểm được tìm thấy trong các kháng thể bảo vệ, điều này làm dấy lên một khả năng thú vị: Liệu trình tự của các kháng thể có tính bảo vệ cao có thể được kết hợp để tạo ra những kháng thể tốt hơn không? Phương pháp này đã phát huy tác dụng, cuối cùng tạo ra "D3", một kháng thể có khả năng bảo vệ cao hơn đáng kể không chỉ CIS43, mà còn là kháng thể đơn dòng chống sốt rét L9 tốt nhất trong nhóm trước đây.

Trưởng Bộ phận Miễn dịch học Tế bào trong Phòng thí nghiệm Miễn dịch VRC Robert Seder, đang thúc đẩy các thử nghiệm đang diễn ra trên người với CIS43 và L9 và dự định tích hợp phương pháp mới này để tăng hiệu lực của mAbs sốt rét. Điều này sẽ làm giảm liều lượng cần thiết, tăng khả năng sử dụng thuốc trên lâm sàng ở trẻ em và phụ nữ có thai ở các nước lưu hành bệnh và trong chiến dịch loại trừ bệnh sốt rét.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2021-11-scientists-best-in-class-anti-malarial-antibody.html, 16/11/2021