Được FDA công nhận, glipizide chỉ sử dụng đặc trị cho bệnh tiểu đường. Glipizide là sulfonylurea dùng đường uống có tác dụng làm giảm glucose huyết tới mức bình thường ở người đái tháo đường không phụ thuộc insulin. Cùng một trọng lượng, glipizide là một trong những thuốc chống đái tháo đường mạnh nhất, có nửa đời ngắn hơn so với các sulfonylurea khác nên giảm nguy cơ gây hạ 12 đường huyết trầm trọng. Tính theo trọng lượng, glipizide là một trong các thuốc có tác dụng mạnh nhất của sulfonylure. Thuốc giảm nồng độ glucose huyết ở người bị và không bị đái tháo đường. So sánh với các thuốc sulfamide thế hệ 1, glipizide có tác dụng hạ đường huyết ở liều dùng thấp hơn rất nhiều so với các thuốc thế hệ đầu tiên.

Xuất phát từ tình hình phát triển nhanh của bệnh tiểu đường trong nước và tính năng tác dụng của thuốc glipizide đã được nghiên cứu trên thế giới, ThS. Bùi Thị Thời cùng các cộng sự tại Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu tổng hợp glipizid làm nguyên liệu sản xuất thuốc điều trị bệnh đái tháo đường Type 2” vào năm 2018.

Mục tiêu chính của đề tài là: Xây dựng quy trình tổng hợp, tinh chế hoạt chất glipizide đạt tiêu chuẩn Dược điển Mỹ - USP 35 (Hiệu lực hiện tại là USP 40).

Đề tài đã thu được các kết quả sau:

1. Đã xây dựng được quy trình công nghệ tổng hợp glipizide quy mô 300 g/mẻ có sơ đồ khối với 3 bước thực nghiệm rõ ràng, chi tiết, các thông số công nghệ cụ thể và được tính toán hợp lý, quy trình ổn định và có độ lặp lại, đáp ứng được công suất 300 gam/mẻ. Quy trình phù hợp với điều kiện sản xuất ở VN, tạo được sản phẩm có chất lượng đạt tiêu chuẩn dược điển Mỹ USP 40 hiện hành, hiệu suất tổng hợp đạt > 71%. Quy trình công nghệ tổng hợp Glipizide đề tài nghiên cứu ra được dễ dàng thực hiện với trang thiết bị chế tạo đơn giản, chủ yếu thực hiện ở điều kiện áp suất thường, nhiệt độ dưới 100oC, dung môi sử dụng không độc hại, dễ thu hồi, Quy trình công nghệ đơn giản hơn, hiệu suất cao hơn so với các quy trình đã được công bố trong các tài liệu tham khảo trên thế giới.

2. Đã xây dựng được quy trình tinh chế ổn định với quy mô 300 g sản phẩm/mẻ: Sử dụng phương pháp kết tinh lại trong dung môi tinh chế: ethanol 90%. Tỷ lệ g/ mL glipizide/ethanol: 1/20. Nhiệt độ tinh chế: 0 độ C. Thời gian kết tinh: 20 giờ. Hiệu suất >88%.

3. Đã tổng hợp được 1007 gam glipizide. Sản phẩm đạt theo tiêu chuẩn dược điển Mỹ USP 40.

4. Sản phẩm glipizide được chứng minh bằng các phương pháp phổ: IR, MS, NMR, độ tinh khiết của sản phẩm được xác định bằng phương pháp HPLC đạt hàm lượng 98,5%.

5. Sản phẩm đã được nghiên cứu xác định về độc tính cấp, độc tính bán trường diễn trên động vật chuột bạch cho kết quả an toàn khi sử dụng theo quy định của Bộ y tế.

6. Độ ổn định của glipizide đã được nghiên cứu theo phương pháp lão hóa cấp tốc. Sản phẩm đạt độ ổn định 24 tháng.

7. Sản phẩm Glipizide đã được phân tích kiểm nghiệm theo tiêu chuẩn USP 40 hiện hành và đạt các chỉ tiêu theo tiêu chuẩn.

Việc nghiên cứu quy trình tổng hợp glipizide làm thuốc ứng dụng trong điều trị bệnh đái tháo đường type 2 là yêu cầu thiết thực để tiến tới nghiên cứu triển khai quy mô lớn, đủ đáp ứng nhu cầu làm thuốc điều trị bệnh đái tháo đường loại 2 ngày càng gia tăng ở Việt Nam. Góp phần giảm sự phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu, từ đó giảm giá thành sản phẩm thuốc trị bệnh đái tháo đường, góp phần giải quyết vấn đề phòng, chống các bệnh liên quan đến đái tháo đường trong tương lai.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 15684 tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

N.P.D (NASATI)