Đề tài “Nghiên cứu tạo dòng tế bào tái tổ hợp để sản xuất peptid từ da ếch có tính kháng khuẩn thay thế kháng sinh và hỗ trợ điều trị ung thư” do TS. Lã Thị Huyền - Viện Công nghệ sinh học làm chủ nhiệm. Đây là một trong 12 nhiệm vụ Bộ Công Thương giao Viện Công nghệ sinh học thực hiện trong khuôn khổ Đề án phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực công nghiệp chế biến đến năm 2020.

Quy trình thu hồi sản phẩm chứa peptide

Mục tiêu cụ thể của đề tài nhằm lựa chọn được ít nhất một peptid có nguồn gốc từ da ếch có khả năng diệt vi sinh vật gây bệnh đặc biệt, vi sinh vật kháng thuốc, kháng tế bào ung thư. Bên cạnh đó, tạo được dòng tế bào tái tổ hợp có khả năng sản xuất peptid đã lựa chọn được với hàm lượng peptid đạt 120mg/g tế bào khô, đồng thời xây dựng được quy trình lên men và mô hình thiết bị tạo dòng tế bào tái tổ hợp sản xuất peptid quy mô 100 lít/mẻ, tinh sạch và thu nhận peptid có hoạt tính.

Qua nghiên cứu khảo sát các peptid trên một số loài ếch phổ biến ở Việt Nam, nhóm nghiên cứu đã thiết kế gen mã hóa cho các polypeptid và tạo dòng tế bào vi sinh vật có khả năng biểu hiện polypeptid tái tổ hợp. Từ đó tạo dòng tế bào động vật có khả năng biểu hiện polypeptid tái tổ hợp và tiến hành đánh giá. Kết quả, peptide tái tổ hợp thu được có độ tinh khiết trên 80%, đạt tiêu chuẩn chất lượng theo quy định có thể sử dụng thay thế kháng sinh và hỗ trợ điều trị ung thư.

Đề tài đã nghiên cứu được các dòng tế bào tái tổ hợp có khả năng tổng hợp peptid có tính kháng khuẩn và kháng ung thư với 100% tế bào mang gen mã hóa cho peptid đích, được Viện Công nghệ sinh học công nhận tại Quyết định số 35/QĐ-CNSH ngày 14/01/2020.

Cùng với đó, đề tài đã nghiên cứu được peptid sản xuất từ da ếch (có được trình tự 01-02 peptid) đạt 120 mg/g tế bào khô, có khả năng kháng vi sinh vật gây bệnh và kháng tế bào ung thư. Đáng chú ý, nhóm còn nghiên cứu được peptid tái tổ hợp có độ tinh khiết peptid 8.13 >83,6%, độ tinh khiết peptid BrevininKK > 85,5% đạt tiêu chuẩn chất lượng theo quy định, được sử dụng thay thế kháng sinh và hỗ trợ điệu trị ung thư. Các sản phẩm đều đạt hoặc vượt chỉ tiêu về số lượng, chất lượng so với hợp đồng đã ký với Bộ Công Thương.

Trong khuôn khổ đề tài, nhóm thực hiện còn xây dựng được quy trình công nghệ tạo dòng tế bào tái tổ hợp để sản xuất peptid từ da ếch quy mô 100 lít dịch lên men/mẻ được Viện Công nghệ sinh học công nhận tại Quyết định số 34/QĐ-CNSH ngày 14/01/2020. Bên cạnh đó, xây dựng được mô hình thiết bị tạo dòng tế bào tái tổ hợp để sản xuất peptid từ da ếch quy mô 100 lít dịch lên men/mẻ, hoàn thành báo cáo đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội và báo cáo ứng dụng hoặc chuyển giao công nghệ vào thực tiễn sản xuất.

Trong quá trình triển khai thực hiện đề tài, nhóm đã hoàn thành được 01 bài báo khoa học, đào tạo được 1 thạc sĩ và đăng ký 01 giải pháp hữu ích được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đơn.

NASATI