Một số mô hình phân phối sản phẩm hữu cơ (SPHC) đã và đang được triển khai ở Việt Nam và trên thế giới. Tuy nhiên, chưa có những nghiên cứu nhằm đánh giá hiện trạng, ưu và nhược điểm của những mô hình này để tìm ra và đề xuất mô hình phù hợp, hiệu quả, đặc biệt là với đặc thù của sản phẩm nông sản hữu cơ (NSHC) tại Việt Nam. Vì thế, nhóm nghiên cứu tại Viện Nghên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương do ThS. Đặng Thanh Phương làm chủ nhiệm, đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu đề xuất phát triển mô hình phân phối sản phẩm nông sản hữu cơ ở Việt Nam”.

Đề tài đã phân tích cơ sở lý luận về sản phẩm NSHC và mô hình phân phối NSHC. Từ đó, có nền tảng lý thuyết cơ bản đối với vấn đề nghiên cứu. Bên cạnh đó, đề tài nghiên cứu kinh nghiệm phát triển mô hình phân phối NSHC của Nhật Bản, Thái Lan, Đức... và rút ra bài học cho Việt Nam. Sau đó, đề tài phân tích tổng quan tình hình sản xuất và cung ứng NSHC tại Việt Nam 5 năm vừa qua. Trên cơ sở đó, đề tài phân tích về phát triển mô hình phân phối NSHC của Việt Nam theo loại sản phẩm (phân tích chung các loại sản phẩm và đi sâu vào sản phẩm rau, thịt lợn và chè); theo phạm vi sản xuất (trong nước và nhập khẩu); theo cách thức phân phối (phân tích chung về phân phối NSHC hiện có ở Việt Nam và phân tích sâu mô hình công ty phân phối của công ty Seven Food; mô hình công ty sản xuất và phân phối của Công ty Cổ phần dịch vụ Mùa; mô hình siêu thị của Quế Lâm và siêu thị Coop Mart; Mô hình TMĐT). Nhận định chung là số lượng và chủng loại mô hình phân phối NSHC của Việt Nam đã tăng nhanh. Tuy nhiên, còn nhiều khó khăn để phát triển hiệu quả phân phối NSHC ở Việt Nam nói chung và từng mô hình nói riêng. Từ đó, đặt ra những vấn đề cần giải quyết trong thời gian tới. Đề tài phân tích và chỉ ra một số xu hướng của sản xuất và phân phối NSHC ở trên thế giới và Việt Nam trong thời gian tới 2025.

Trên cơ sở lý thuyết và thực tiễn, đề tài đưa ra một số quan điểm và định hướng phát triển mô hình phân phối NSHC ở Việt Nam giai đoạn tới. Đề xuất lựa chọn mô hình phù hợp đặc điểm sản phẩm, sản xuất và tiêu thụ của Việt Nam. Từ đó đưa ra một số giải pháp và điều kiện thực hiện hiệu quả các mô hình phân phối này.

Bên cạnh đó, qua quá trình nghiên cứu, nhận thấy rằng, để phát triển sản phẩm NSHC nói chung và mô hình phân phối NSHC nói riêng một cách hiệu quả, cần có thêm những nghiên cứu sâu về nhiều góc độ mà với hạn chế về thời gian, nguồn lực mà đề tài này chưa thể tiếp cận được. Từ đó, cung cấp thêm thông tin cho cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp sản xuất phân phối NSHC để có những chính sách, giải pháp cụ thể, hiệu quả hơn trong phát triển mô hình phân phối NSHC ở Việt Nam. Do vậy, xin đề xuất một số chủ đề có thể tiếp tục nghiên cứu trong thời gian tới như: Vai trò quản lý nhà nướ trong phát triển mô hình phân phối NSHC; Tâm lý, nhu cầu của người tiêu dùng trong nước và thế giới đối với NSHC; Hệ thống tổ chức chứng nhận hữu cơ tại Việt Nam; Hệ thống giám sát/ truy xuất nguồn gốc NSHC ở Việt Nam,…

Đề tài là cần thiết và có tính thực tiễn nhằm đề xuất một số mô hình phân phối sản phẩm nông sản hữu cơ và đưa ra các giải pháp phát triển mô hình phân phối hiệu quả đối với sản phẩm hữu ích này tại Việt Nam trong thời gian tới. Qua đó thúc đẩy sản xuất, tạo nguồn thu nhập cho người nông dân, đồng thời, cung cấp cho người tiêu dùng sản phẩm nông sản hữu cơ ở mức giá hợp lý, đạt tiêu chuẩn, an toàn với sức khỏe.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 15213) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

N.P.D (NASATI)