Trong thời gian từ năm 2016 đến năm 2020, TS. Bùi Hữu Tài cùng các cộng sự tại Viện Hóa Sinh Biển thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu thành phần hóa học và một số hoạt tính sinh học chi Dó đất (Balanophora) ở Việt Nam”.

Đề tài nhằm mục tiêu phát hiện thành phần hóa học chủ yếu của một số loài Balanophora ở nước ta như B. fungosa, B. latisepala, và B. laxiflora; và đánh giá một số hoạt tính sinh học của phân đoạn chiết, các chất phân lập theo hướng gây độc tế bào ung thư, kháng viêm.

Sau bốn năm nghiên cứu, đề tài đã thu được các kết quả sau:

- Đã thu thập 03 mẫu nghiên cứu thuộc chi Balanophora (cả cây, khối lượng mẫu khô: 5 kg/mẫu), tên khoa học được giám định bởi TS. Nguyễn Thế Cường-Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật bao gồm B. fungosa var indica (Arn.) B. Hansen, B. latisepala (Tiegh.) Lecomte, và B. laxiflora Hemsl.

- Đã tiến hành chiết xuất, phân lập các hợp chất từ 03 mẫu nghiên cứu: từ loài B. laxiflora đã phân lập được 15 hợp chất trong đó có 04 hợp chất có cấu trúc hóa học mới (kí hiệu BL1-BL4); từ loài B. fungosa var indica đã phân lập được 17 hợp chất trong đó có 03 hợp chất mới (kí hiệu BF1-BF3), và từ loài B. latisepala đã phân lập được 06 hợp chất (BLS1-BLS6).

- Cấu trúc hóa học các hợp chất được xác định bằng các phương pháp phổ hiện đại trong đó phát hiện được 7 hợp chất có cấu trúc hóa học mới. Bên cạnh các số liệu phổ NMR, HR-ESI-MS, cấu trúc hóa học của hợp chất mới còn được xác định bằng phân tích phổ CD (circular dichroism), chuyển hóa hóa học như thủy phân, phương pháp MTPA.

- Đánh giá hoạt tính sinh học của các hợp chất phân lập được bao gồm: tác dụng kháng viêm thông qua ức chế sản sinh NO trên tế bào RAW264.7 và BV2 của một số hợp chất phân lập từ loài B. laxiflora; tác dụng kháng viêm thông qua ức chế sản sinh NO trên tế bào RAW264.7 của một số hợp chất phân lập từ loài B. fungosa var indica; và tác dụng kháng viêm thông qua ức chế sản sinh NO trên tế bào RAW264.7 của một số hợp chất phân lập từ loài B. latisepala.

Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 17069/2019) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)