Hiện nay, xu thế chung của việc xây dựng, hoạch định chiến lược, chính sách là dựa trên thực chứng hay bằng chứng để nâng cao hiệu quả của chính sách, chiến lược ban hành. Thực chứng hay bằng chứng là tất cả các dữ liệu liên quan đến việc xây dựng, hoạch định chiến lược, chính sách, bao gồm các dữ liệu nội bộ và dữ liệu bên ngoài của tổ chức, nhà nước đó. Kinh nghiệm xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2001-2010 và 2011-2020 thời gian qua cho thấy những bất cập về việc thiếu dữ liệu cơ bản về các chỉ tiêu KH&CN cần thiết, vừa đảm bảo tính tương hợp quốc tế, so sánh quốc tế, vừa có những chỉ tiêu riêng đặc thù cho nền KH&CN Việt Nam, vừa tích hợp, đảm bảo tính liên ngành của KH&CN trong tất cả các ngành, lĩnh vực mà KH&CN tham gia vào, qua đó phát triển, thúc đẩy gắn kết KH&CN vào kinh tế - xã hội, để KH&CN thực sự là động lực then chốt thúc đẩy KTXH phát triển. Từ những yêu cầu thực sự cần thiết và quan trọng trên, đề tài “Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu và bảo đảm phương pháp xử lý dữ liệu phục vụ xây dựng chiến lược phát triển KH&CN Việt Nam giai đoạn 2021-2030” được xây dựng nhằm giải quyết những vấn đề trên.

Nhóm nghiên cứu do Cơ quan chủ trì Viện chiến lược và chính sách khoa học và công nghệ cùng phối hợp với Chủ nhiệm đề tài Trần Thu Hoa Hồng thực hiện đề tài với mục tiêu Chỉ ra các nhóm dữ liệu KH&CN cơ bản cần được thu thập để làm cơ sở dữ liệu cho việc xây dựng Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2021-2030, đặc biệt là dữ liệu phục vụ cho xác định mục tiêu Chiến lược.

Xây dựng, hoạch định Chiến lược, chính sách KH&CN không thể thiếu chuỗi dữ liệu KH&CN theo thời gian để làm cơ sở phục vụ phân tích, đánh giá, xác định mục tiêu Chiến lược,... Hệ thống chỉ tiêu thống kê KH&CN được các quốc gia xây dựng dựa trên các chỉ tiêu chung, cơ bản, có tính tương hợp và so sánh quốc tế thì mỗi quốc gia xây dựng chỉ tiêu KH&CN riêng cho quốc gia mình.

Để có được hệ thống ngân hàng dữ liệu KH&CN liên tục và thống nhất thì việc thu thập, thống kê, cập nhật dữ liệu phải được tiến hành thường xuyên. Bên cạnh đó, tình hình và bối cảnh kinh tế - xã hội cũng như KH&CN luôn có những biến động bất ngờ, không dự đoán trước được. Một số vấn đề mới nổi lên về kinh tế - xã hội sẽ có tác động tới KH&CN, cũng như KH&CN phát triển với những thay đổi bởi những nhân tố mới,… Tất cả các thay đổi đó đặt ra cho việc xây dựng cơ sở dữ liệu KH&CN luôn luôn được cập nhật, bổ sung và hoàn thiện dựa trên các cơ sở dữ liệu KH&CN chung, cơ bản.

Với sự quan tâm của Lãnh đạo Viện Chiến lược và Chính sách khoa học và công nghệ, Lãnh đạo Ban Dự báo và Chiến lược khoa học và công nghệ, sự hỗ trợ nhiệt tình của các anh, chị, bạn đồng nghiệp, đề tài đã cố gắng hoàn thiện báo cáo đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ. Tuy nhiên, do nhiều lý do khách quan, đề tài chưa tiếp cận cũng như nghiên cứu đầy đủ tất cả các nhóm dữ liệu cho xây dựng Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2021-2030. KH&CN Việt Nam và thế giới từ nay đến năm 2030 còn nhiều thay đổi và biến động, do đó dữ liệu KH&CN được đưa ra ở báo cáo cần được thường xuyên cập nhật, bổ sung và cần có tổ phụ trách thường xuyên theo dõi hoạt động này.

Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 14132/2016) tại Cục Thông tin KHCNQG.

N.T.T (NASATI)