Các nhà nghiên cứu đã phát triển thành công một mô hình nghiên cứu liên cầu khuẩn nhóm A (Strep A) ở người mới, mở đường cho việc thử nghiệm vắc-xin chống lại vi khuẩn chết người phổ biến gây ra bệnh viêm họng, ban đỏ và lở loét trên da.

Trong một nỗ lực có sự hợp tác nghiên cứu do Viện Nghiên cứu trẻ em Murdoch (MCRI) dẫn đầu và được công bố trên tạp chí The Lancet Microbe mới đây cho thấy, nhóm nghiên cứu đã tìm ra được một mô hình mới trong đó họ đã cố tình lây nhiễm vi khuẩn cho những người tình nguyện trưởng thành khỏe mạnh trong một môi trường được kiểm soát, được xem là an toàn và hiện sẽ được sử dụng để thử nghiệm ứng viên vắc xin Strep A.

Nhiễm trùng do Strep A gây ra ảnh hưởng đến khoảng 750 triệu người và giết chết hơn 500.000 người trên toàn cầu mỗi năm - nhiều hơn cả bị cúm, thương hàn hoặc ho gà. Strep A cũng có thể gây ra các bệnh nhiễm trùng nặng đe dọa đến tính mạng như hội chứng sốc nhiễm độc, bệnh vi khuẩn ăn thịt người và các bệnh sau truyền nhiễm như sốt thấp khớp cấp, bệnh tim thấp và bệnh thận.

Nhiễm trùng do Strep A ảnh hưởng không cân đối đến trẻ em, người già, phụ nữ mang thai và người Úc bản địa. Hiện không có vắc xin phòng ngừa Strep A và chỉ có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh.

Tiến sĩ Josh Osowicki của MCRI cho biết đối với vi khuẩn Strep A ở những người bị nhiễm tự nhiên, các nhà nghiên cứu bị hạn chế hiểu biết so với những gì họ nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và trên các mô hình động vật.

“Các mô hình nghiên cứu ở người có thể sử dụng để kiểm tra vắc-xin, thuốc và xét nghiệm chẩn đoán, cũng như thúc đẩy hợp tác khoa học tuyệt vời để hiểu thêm về cách thức hoạt động của bệnh tật và cách ngăn chặn chúng. Hiện tại, chúng tôi đã phát triển thành công mô hình lây nhiễm Strep A có kiểm soát duy nhất ở người, sẵn sàng được sử dụng làm nền tảng để đánh giá các ứng viên vắc xin mới và các phương pháp điều trị”. Ông nói.

Tiến sĩ Osowicki cho biết, nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm một chủng vi khuẩn Strep A mà họ tin rằng sẽ gây ra chứng viêm họng và không có khả năng gây ra các vấn đề sức khỏe cấp tính hoặc mãn tính.

Nghiên cứu liên quan đến 25 tình nguyện viên, từ 18 đến 40 tuổi ở lại Nucleus Network - đơn vị thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 có trụ sở tại Melbourne trong tối đa sáu ngày với các xét nghiệm máu, nước bọt và gạc họng được thu thập thường xuyên.

Tiến sĩ Osowicki nói rằng, có 85% những người tham gia đã phát triển thành các ca viêm họng do liên cầu khuẩn, theo đúng mong chờ của họ, tốt hơn so với dự đoán ít nhất là 60%. “Bắt đầu từ 1 phần 10 liều được sử dụng trong các nghiên cứu cũ của những năm 1970, chúng tôi “cấy” chủng vi khuẩn Strep A đặc biệt của chúng tôi lên phía sau cổ họng của mỗi người tham gia. Chúng tôi vô cùng ngạc nhiên bởi những người tham gia từ ban đầu của nghiên cứu với liều khởi đầu thấp, chủng vi khuẩn này gây ra chứng viêm họng ở hầu hết những người tham gia”, Ông nói.

Các tình nguyện viên xuất hiện các triệu chứng nhẹ đến trung bình bao gồm đau họng, đổ mồ hôi, sốt và đau đầu. Tất cả đều nhanh chóng hồi phục và được theo dõi trong sáu tháng sau khi họ được cho về nhà.

Con gái Eden, một cư dân Melbourne, Tania O'Meara, khi mới 11 tháng tuổi cô bé suýt bị mất chân do nhiễm vi khuẩn ăn thịt người do vi khuẩn Strep A. Mẹ cô bé cho biết, chúng tôi đưa con gái đi ngủ trong tình trạng giống như bị cảm lạnh nhưng sáng hôm sau, nó thức dậy với một cơn sốt và người rất xanh xao, mềm nhũn và mất nước. Chúng tôi đã đưa con đến bệnh viện nhưng bác sĩ không thể truyền dịch (truyền nhỏ giọt qua tĩnh mạch) vì Eden bị mất nước và bác sỹ buộc phải khoan vào chân của con bé. Họ cũng nhận thấy rằng da ở chân của con bé trông giống như biến đổi màu sắc. Bà O'Meara nói thêm rằng, “Eden cần thiết phải phẫu thuật bắp chân phải của cô để loại bỏ phần thịt chết. Chúng tôi được thông báo rằng con bé có thể chết và chúng tôi đã chuẩn bị tinh thần để họ có thể cứu được chân và thậm chí cả cơ bắp chân của con. Eden, bây giờ ba tuổi, cần ba cuộc phẫu thuật nữa và đã hồi phục hoàn toàn”.

Hiện O'Meara cảm thấy nhẹ nhõm vì vắc xin phòng Strep A có thể sẽ không còn quá xa vời.

“Tôi không muốn bất kỳ gia đình nào khác phải trải qua những gì chúng tôi đã trải qua. Thật là một bi kịch khi loài vi khuẩn này đang cắt ngắn mạng sống của rất nhiều người”. Bà nói.

Giáo sư Andrew Steer của MCRI cho biết nhóm nghiên cứu dự kiến ​​sẽ bắt đầu thử nghiệm vắc xin Strep A do các nhà nghiên cứu ở Úc và nước ngoài phát triển trước cuối năm nay. Các thử nghiệm, sẽ được tiến hành ở Melbourne và sẽ bao gồm khoảng 50 người tham gia được tiêm vắc-xin hoặc giả dược và được áp dụng chủng vi khuẩn đầy thử thách Strep A trên cổ họng của họ.

“Gánh nặng toàn cầu do vi khuẩn Strep A là một thách thức sức khỏe cộng đồng chưa được giải quyết. Chúng tôi hy vọng nghiên cứu này sẽ đẩy nhanh sự phát triển của vắc-xin và chuyển mọi thứ sang các thử nghiệm thực địa lớn hơn", Giáo sư Steer nói.

Vắc-xin cho Strep A sẽ cứu sống hàng trăm nghìn người mỗi năm và ngăn ngừa hàng triệu ca nhiễm trùng khiến trẻ em và người lớn phải đến bệnh viện hoặc bác sĩ để điều trị.

P.T.T (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2021-05-strep-human-paves-vaccines-deadly.html, 9/5/2021